1. Strona główna
  2. Poradniki motoryzacyjne
  3. Opony
  4. Czym jest geometria kół? Jak ją właściwie ustawić?
Opony

Czym jest geometria kół? Jak ją właściwie ustawić?

Ustawienie geometrii kół to czynność, o której powinien pamiętać każdy kierowca. Regulacja ta pozwala na zwiększenie komfortu jazdy i poziomu bezpieczeństwa. Poza tym auto z właściwie ustawioną geometrią zużywa mniej paliwa (mniejsze opory). Odpowiednio ustawiona geometria kół znacznie przedłuża życie opon, jak również elementów układu kierowniczego oraz zawieszenia. Na czym polega ustawienie geometrii kół? Ile to kosztuje? Gdzie można to wykonać i dlaczego to takie ważne?



Motointegrator.com
08/09/2022
Czym jest geometria kół? Jak ją właściwie ustawić?

Spis treści

1. Dlaczego geometria kół ulega zmianie?
1.1. Zbieżność a geometria. To zamienne pojęcia?
2. Co dzieje się w samochodzie, który ma niewłaściwie ustawioną geometrię kół?

3. Kiedy trzeba ustawić geometrię kół w samochodzie?
4. Gdzie można skontrolować ustawienia geometrii kół? Ile to kosztuje?
5. Jakie parametry ustawia się w czasie kontroli geometrii kół?
6. Co jeszcze można regulować w ramach ustawienia geometrii kół?
7. Zła geometria kół. To oznacza szereg usterek!
8. Ustawianie zbieżności i geometrii. Podsumowanie.

Dlaczego geometria kół ulega zmianie? 

Geometria kół to ogólne określenie kilku ustawień (w tym ustawienia zbieżności kół), które powinno się co pewien czas kontrolować i korygować w razie potrzeby. Ustawienia te koryguje się wedle danych fabrycznych, ustalanych przez producentów samochodów dla każdego modelu auta. No dobrze, ale czemu tak właściwie geometria kół wymaga korygowania czy kontrolowania? Skoro producent ustawił ją w fabryce, a ty nie ingerowałeś w te ustawienia, to na logikę powinny zostać zachowane na stałe. Tyle że geometria mocno reaguje na warunki eksploatacji pojazdu.

Zmienia się ona w trakcie użytkowania auta z powodu zużycia elementów zawieszenia, na skutek wjechania w większą dziurę, po kolizji i wypadku, jak również po ingerencji w układ zawieszenia i kierowniczy, polegającej na montażu nowych elementów lub zamontowaniu nowych opon. Dlatego, aby mieć pewność, że po wykonaniu naprawy samochód nadal będzie jeździł na wprost, powinieneś zawsze zdecydować się na badanie geometrii. Szczególnie że nie jest ono procedurą drogą. Kontrola i regulacja kosztują na ogół jakieś 80 czy 100 zł.

geometria-kol-1

W tym punkcie mamy jednak pewne zastrzeżenie. Trzeba pamiętać o tym, że w przypadku poważnych uszkodzeń, odniesionych w czasie wypadku, przywrócenie właściwej geometrii może być niemożliwe. Dzieje się tak zazwyczaj wtedy, gdy doszło do poważnego skrzywienia podwozia albo gdy samochód został uderzony w koło. I uszkodzenia tego typu widać czasami w przypadku samochodów spotykanych na drogach. Te poruszają się niejako bokiem i przede wszystkim wyraźnie zostawiają cztery ślady. Tak szeroki zakres uszkodzeń sprawia jednak nie tylko problem na polu geometrii. To też poważny problem z bezpieczeństwem dalszej jazdy.

Poszerz wiedzę: Nierówne zużycie bieżnika opony – przyczyny i skutki

Zbieżność a geometria. To zamienne pojęcia?

Na podstawie powyższego akapitu łatwo możesz stwierdzić, że relacja zbieżność a geometria to nie relacja wielkiego podobieństwa. Zbieżność jest pojęciem dużo węższym i odnosi się głównie do ustawienia kół. Chodzi o to, aby pracowały one prosto i symetrycznie do siebie na każdej z osi. Tak, bo zbieżność sprawdza się zarówno z przodu, jak i tyłu pojazdu. Geometria to natomiast szeroki zestaw czynników pomiarowych. Wśród nich wymienia się co prawda zbieżność, ale stanowi ona dopiero jeden z elementów większej układanki.

geometria-kol-2

Mając powyższe na uwadze, pamiętaj o tym rozróżnieniu i rozbieżnościach oraz nie używaj tych pojęć zamiennie. To poważny błąd z punktu widzenia teorii mechaniki pojazdowej, choć tak naprawdę nie tylko. W skrajnie niekorzystnym scenariuszu jesteśmy bowiem w stanie wyobrazić sobie taki scenariusz, w którym zamówisz w warsztacie samochodowym złą usługę... W efekcie do stuprocentowego usunięcia usterki może być konieczna nie jedna, a dwie wizyty w warsztacie. Stara czasu jednym słowem.

banner-slide-0
banner-slide-1
banner-slide-2

Co dzieje się w samochodzie, który ma niewłaściwie ustawioną geometrię kół?

Bardzo szybko zauważysz, że w Twoim samochodzie jest nieprawidłowy kąt pochylenia koła lub zaburzony został inny z parametrów geometrii. Szczególnie że już pierwszy z objawów będzie mocno alarmujący. Auto nie zachowuje odpowiedniego toru podczas jazdy na wprost i ściąga w jedną ze stron, wymagając częstych korekt kierownicą. Czasami jest tak, że ściąganie jest delikatnie zauważalne. Czasem ma jednak dość wyraźny charakter. Może się okazać, że np. Twoje auto jest w stanie zmienić jeden pas ruchu w ciągu dwóch czy trzech sekund.

W tym punkcie drobna uwaga. Pamiętaj o tym, że ściąganie w jedną ze stron może być też efektem pęknięcia drążka kierowniczego, uszkodzenia końcówki drążka kierowniczego albo zablokowania się tłoczka w jednym z zacisków hamulca. Twój samochód wymaga zatem szerszej diagnostyki w tym zakresie. Diagnostyka w przypadku usterki auta zawsze jest pierwszym krokiem przed podjęciem decyzji o wykonaniu naprawy.

geometria-kol-3

W przypadku nieprawidłowego ustawienia zbieżności i geometrii dochodzi też do przyspieszonego i nierównomiernego zużycia bieżnika opon (tzw. przycinanie). Powoduje to znaczne skrócenie czasu eksploatacji opon – nawet o połowę. A dodatkowo pojawia się przyspieszone zużycie elementów zawieszenia i przyspieszone zużycie elementów układu kierowniczego. A do tego możesz zauważyć w dłuższej perspektywie czasowej zwiększone spalanie. To ujawni się na skutek dodatkowych oporów w czasie jazdy. Zapotrzebowanie silnika na paliwo może wzrosnąć np. o dobry litr do dwóch.

W skrócie zaburzona geometria kół oznacza dla Ciebie niski komfort prowadzenia, wymagający ciągłych korekt toru. A to zdecydowanie męczy i zmniejsza bezpieczeństwo jazdy. Pamiętaj o tym. Szczególnie że to na Tobie ciąży obowiązek wyłapywania wczesnych symptomów potencjalnych usterek i to od Ciebie zależy, jak sprawnie pozbędziesz się problemu w swoim samochodzie.

Kiedy trzeba ustawić geometrię kół w samochodzie? 

Ustawienie zbieżnościi geometrii jest konieczne po poważniejszych naprawach zawieszenia, ale nie zawsze tylko wtedy. Tak naprawdę specjaliści zalecają, aby w każdym aucie dokonywać kontroli geometrii kół raz na rok. Najlepiej korygować geometrię kół po zimie. To właśnie w czasie tej pory roku samochód jest najczęściej narażony na wjazd w dziurę w nawierzchni, ukrytą pod warstwą lodu albo śniegu. A powinieneś wiedzieć, że to taki właśnie scenariusz w sposób szczególnie potęguje możliwość przestawienia któregoś z kątów ustawienia koła w Twoim samochodzie.

Kiedy zbieżność kół i ich geometrię należy jeszcze kontrolować? Poza tym zaleca się dokonanie kontroli i regulacji geometrii kół w następujących przypadkach.

  • Po zamontowaniu nowego kompletu ogumienia.
  • Po sezonowej wymianie opon.
  • Po każdej naprawie zawieszenia (np. wymianie wahaczy, kolumn resorujących, belki skrętnej itd.).
  • Po każdej naprawie układu kierowniczego (od wymiany końcówek drążków kierowniczych aż po wymianę przekładni kierowniczej).
  • Po naprawie samochodu po kolizji lub wypadku.
  • Po wjechaniu w większą dziurę.
  • Po zauważeniu, że auto ściąga, a komfort prowadzenia znacznie się obniżył.
  • Po zaobserwowaniu, że dochodzi do nierównomiernego zużycia bieżnika (przycinania).

Bardzo ważne jest to, że pamiętanie o kontroli geometrii kół w powyższych przypadkach nie wymaga specjalistycznej wiedzy. Nie musisz być mechanikiem i nie musisz wiedzieć o wszystkich procedurach. To oczywiste. Jeżeli jednak nie masz dużej wiedzy technicznej, powinieneś korzystać z usług fachowego mechanika. Ten zawsze będzie służyć radą i podpowie Ci, że kontrola ustawienia kół jest konieczna po wykonaniu każdej z powyższych procedur. Fachowy mechanik niejako stanie się Twoją bazą wiedzy. Uzupełni Twoje braki w tym zakresie.

Gdzie można skontrolować ustawienia geometrii kół? Ile to kosztuje?

Geometrię kół ustawia się w wyspecjalizowanych warsztatach. Nie ma możliwości właściwego ustawienia geometrii we własnym zakresie. A decyduje o tym fakt, że urządzenie do geometrii kół to sprzęt drogi i skomplikowany w obsłudze, obsługiwany tylko przez wykwalifikowanych fachowców. To raz. Dwa kąt pochylenia koła czy też inne parametry nie jest tak łatwo sprawdzić. Trzy, diagnosta samochodowy musi też mieć dostęp do danych producenta samochodu, dotyczących właściwego ustawienia geometrii. Bez nich żadnych prac wykonać się nie da.

Ustawienie geometrii kosztuje średnio od 50 do 200 zł. Wszystko zależy w dużej mierze od tego, czy prace zakończą się na samej kontroli, czy np. konieczne będzie ustawianie zbieżności i geometrii. Procedura nie jest zatem procedurą drogą. A za tak niewielką kwotę możesz uchronić opony lub zawieszenie przed uszkodzeniem. Ile trwa ustawienie zbieżności? Mechanicy wskazują, że pełne wykonanie badania i regulacji może zająć nawet godzinę. Najlepiej zatem  zarezerwuj sobie tyle czasu, udając się na wizytę w warsztacie.

Znajdź warsztaty wykonujące usługę ustawienia geometrii i zbieżności kół w swojej okolicy:

Polecamy artykuł: Geometria zawieszenia po zimie – dlaczego warto ją wyregulować?

O czym należy pamiętać? Ustawienia geometrii kół można dokonać tylko w sprawnym samochodzie, posiadającym sprawne zawieszenie i układ kierowniczy. Nie będzie możliwe właściwe ustawienie geometrii w samochodzie z uszkodzonymi końcówkami drążków kierowniczych, zużytymi tulejami wahaczy czy oponami o drastycznie różnej wysokości bieżnika. Powinieneś zawsze o tym pamiętać. W przeciwnym razie wyregulowana na nowo geometria kół nie przyniesie zamierzonego skutku, a tym po prostu wyrzucisz pieniądze w błoto. Wcześniej wspomniana kwota od 50 do 200 zł stanie się wydatkiem bezsensownym.

Jakie parametry ustawia się w czasie kontroli geometrii kół?

Powiedzieliśmy już, ile kosztuje i ile trwa ustawienie zbieżności. Teraz czas na dokładniejszy opis samej procedury. Podstawowy parametr, który się sprawdza i reguluje, to zbieżność kół. To wzajemne ustawienie kół przednich i tylnych względem siebie. Pomiarów dokonuje się z dokładnością do pół milimetra, a ustawień w przedziale od minus trzech do plus siedmiu milimetrów. Asystentem ustawienia zbieżności jest oczywiście komputer połączony z aparaturą pomiarową. To on wskazuje, w jak dużym stopniu ustawienie wymaga korekty. A jednocześnie mocno ułatwia pracę mechanika.

W typowych samochodach osobowych z przednim napędem ustawienie zbieżności polega na obracaniu przeciwnakrętką, zamontowaną na drążku kierowniczym. Ma to na celu właściwe ustawienie drążka poprzecznego. Cała operacja przeprowadzana jest po obydwu stronach pojazdu. Bez symetrycznego wyregulowania zbieżności mogłoby się okazać, że lewe przednie koło porusza się w nieco innym kierunku niż prawe przednie koło. A to oznaczałoby szereg problem z uszkodzeniem opon i zawieszenia oraz wzrostem oporów toczenia i spalania na czele.

geometria-kol-4

Wspominaliśmy już o tym, czym jest zbieżność a geometria. O zbieżności opowiedzieliśmy, czas zatem na drugi z parametrów. Geometria kół obejmuje też sprawdzenie i ewentualną korektę ustawień innych parametrów. Wszystko zależne jest od typu samochodu, od tego, która oś jest napędzana, jak również od wymagań producenta samochodu, który ustala, jakie ustawienia są możliwe do kontroli i korekty w danym aucie. Więcej na temat precyzyjnych parametrów pomiaru i regulacji geometrii kół opowiemy w kolejnym akapicie. Wymienimy je wszystkie.

Co jeszcze można regulować w ramach ustawienia geometrii kół?

Jak już wspominaliśmy, geometria kół to szereg czynników. W czasie jej kontrolowania czy ustawiania mechanik musi sprawdzić takie elementy, jak:

  • kąt wybiegu,
  • kąt pochylenia koła,
  • kąt pochylenia sworznia zwrotnicy przedniego koła,
  • kąt pochylenia tylnego koła,
  • kąt zbieżności tyłu,
  • kąt różnicowy mechanizmu kierowniczego,
  • wysokość pojazdu z tyłu i przodu,
  • przesunięcie koła (np. w autach sportowych),
  • ustawienia przegubu kulowego dolnego i górnego (np. w pickupach).

Do każdego z tych ustawień producent samochodu podaje precyzyjne dane fabryczne – w stopniach albo w milimetrach. Wiedza, a do tego zestaw tak ukształtowanych informacji sprawia, że mechanik jest w stanie ustawić geometrię w sposób prawidłowy. Prawidłowy oznacza tak naprawdę fabryczny – czyli ustawiony na podstawie parametrów nanoszonych na powyższe elementy zaraz po wyprodukowaniu samochodu.

Zła geometria kół. To oznacza szereg usterek!

Samochód z odpowiednio ustawioną geometrią jest przyjemny w prowadzeniu – sam zachowuje tor jazdy, dzięki czemu prowadzi się go komfortowo i lekko. Nie trzeba kurczowo trzymać kierownicy ani co chwilę korygować nią ustawienia kół. A to nie koniec. Ustawienie zbieżności i geometrii to też ważny krok w stronę wydłużenia trwałości ogumienia. Komplet opon będzie mógł wytrzymać pięć lat eksploatacji. W przypadku zmienionej geometrii czas ten może zostać skrócony czasami nawet do roku. Bieżnik będzie bowiem krzywo ścierany – zostanie dużo mocniej zniszczony np. na jednym z boków.

geometria-kol-5

Tylko że to cały czas jeszcze nie koniec. Bo ustawianie zbieżności i geometrii oddziałują też na podwozie Twojego samochodu. Przy prawidłowych elementy zawieszenia i układu kierowniczego nie będą się przedwcześnie zużywać, co ma wpływ na bezpieczeństwo jazdy i na koszty eksploatacji pojazdu. Przy nieprawidłowych przedwcześnie zużyją się tuleje, sworznie i wahacze. A ceny wymiany niektórych z tych elementów uszczuplą Twój portfel o dobre kilkaset złotych lub wyższą kwotę. I przykładów droższych napraw długo szukać nie trzeba.

Kompleksowy remont osi wielowahaczowej przedniej w niezwykle popularnym w Polsce Volkswagenie Passacie B5 pomimo wieku auta, nadal kosztuje jakieś 1200 do 1500 zł. Niewiele niższa kwota jest aktualna w przypadku osi wielowahaczowej tylnej w Fordzie Focusie pierwszej i drugiej generacji czy zawieszenia w lubianej przez naszych rodaków Mazdzie 6.

Ustawianie zbieżności i geometrii. Podsumowanie.

Podsumowując, w sytuacji, w której samochód ściąga na jedną ze stron w czasie jazdy, ewentualnie wykonałeś naprawę zawieszenia wymagającą rozłączenia koła od układu kierowniczego, musisz sprawdzić zbieżność kół. To nie kwestia dobrego obyczaju, a raczej podstawowy wymóg z punktu widzenia spełniania procedur mechanicznych. I musisz pamiętać o tym nie tylko ty, ale przede wszystkim wykonanie zabiegu powinien zalecić Ci mechanik. Tylko w ten sposób przywrócisz autu pełną sprawność i będziesz miał pewność, że np. zawieszenie nie ulegnie ponownej usterce.

Oczywiście z uwagi na konieczność posiadania specjalistycznego sprzętu może się okazać, że Twój mechanik nie wykonuje zbieżności czy geometrii. To na szczęście jeszcze nie koniec świata. Szczególnie że w wyszukiwarce Motointegrator znajdziesz nie tylko właściwy punkt, ale do tego bez wychodzenia z domu umówisz wizytę w warsztacie i poznasz wstępną wycenę usługi. Dzięki naszej wygodnej wyszukiwarce łatwoznajdziesz profesjonalny warsztat, w którym skontrolujesz i skorygujesz ustawienia geometrii kół w swoim samochodzie. Umów się na wizytę w warsztacie już dziś.

Rekomendowane przez Motointegrator.com

Zobacz wszystkie poradniki

Masz problem z samochodem? Zarezerwuj wizytę w najbliższym warsztacie

Zobacz wszystkie warsztaty