1. Strona główna
  2. Poradniki motoryzacyjne
  3. Opony
  4. Opony letnie i zimowe: różnice, kiedy zmieniać, głębokość bieżnika (kompendium wiedzy)
Opony

Opony letnie i zimowe: różnice, kiedy zmieniać, głębokość bieżnika (kompendium wiedzy)

Jaka jest legalna głębokość bieżnika lub jak rozpoznać zużycie? Jak odczytać wiek (DOT) opon i co znaczą symbole na oponach. Przedstawiamy kompendium wiedzy o ogumieniu – to powinien wiedzieć każdy kierowca!

Motointegrator.com
23/03/2021
Opony letnie i zimowe: różnice, kiedy zmieniać, głębokość bieżnika (kompendium wiedzy)
banner-slide-0
banner-slide-1
banner-slide-2

Jaka jest powierzchnia styku opony z asfaltem? Dlaczego opony są ważne?

Dla większości samochodów osobowych, łączną powierzchnię styku opony z nawierzchnią można porównać z powierzchnią karki A4. To właśnie od „kartki A4” zależy bezpieczeństwo nasze, a także przewożonych pasażerów oraz innych użytkowników dróg. Warto więc dowiedzieć się o oponach czegoś więcej.

Samochody, tak samo jak kierowcy, mogą się od siebie znacznie różnić. Jedne auta mają zaskakująco mocne silniki do szybkiego pokonywania autostradowych kilometrów, inne to niewielkie pojazdy do ruchu miejskiego. Najnowsze samochody często naszpikowane są osiągnięciami w zakresie elektroniki wspomagającej stabilność, a te starsze ograniczają się do obecności ABSu i prostej kontroli trakcji. A kierowcy? Czasem zdarzają się tacy, którzy potrafią zapanować nad autem w skrajnych warunkach. Najczęściej jesteśmy po prostu solidnymi kierowcami. Ale niektórzy ograniczają swój kontakt z samochodem do niezbędnie minimalnego transportu z punktu A do B. Każdą tę sytuację łączy jedno – wiele składowych zachowania samochodu sprowadza się do punktu, w którym opony dotykają asfaltu. Rozmiar tego miejsca to wspomniana „kartka A4”.

Jaka jest minimalna głębokość bieżnika? Jak rozpoznać zużycie opony?

Prawo określa, że minimalna głębokość bieżnika wynosi 1,6 mm. Właśnie taką głębokość wyznaczają znaczniki TWI umieszczone w rowkach opon. Jeżeli poruszamy się samochodem na oponach posiadających mniej bieżnika, narażamy się na wypadek, mandat lub zatrzymanie dowodu rejestracyjnego.

Większość producentów opon zaleca, aby wymieniać je najdalej przy głębokości 3 mm – przede wszystkim ze względu na zwiększoną trudność odprowadzania wody. Oznacza to ryzyko niebezpiecznego aquaplaningu. Dla porównania, grubość nowego bieżnika to około 8 mm.

Zużycie opony nie zależy wyłącznie od głębokości bieżnika. Jeżeli guma jest zestarzała do tego stopnia, że bieżnik pęka, należy ją bezwzględnie wymienić. Bieżnik opony powinien być zużyty równomiernie. Wszelkiego rodzaju bąble lub zauważalne wybrzuszenia dyskwalifikują oponę z użytku. Wyząbkowanie (czyli nierówne krawędzie bloczków) będzie powodowało słyszalny szum i pogorszenie przyczepności. Z kolei niesymetryczne zużycie (np. zdarta wewnętrzna część bieżnika) także kwalifikuje oponę do wymiany, a przy okazji każe pochylić się nad weryfikacją przyczyny, stanu zawieszenia i geometrii podwozia. Znaczący wpływ ma także wiek opon czy sposób ich przechowywania…

Ocenę stanu oraz wieku opony możesz wykonać w warsztacie z usługami wulkanizacji – umów wizytę na Motointegrator.com.

Jak czytać DOT opon? Data produkcji opony samochodowej

Na każdej oponie znajduje się jej data produkcji – czyli symbol DOT oraz cztery cyfry wskazujące tydzień (dwie pierwsze cyfry) oraz rok produkcji (dwie ostatnie cyfry) opony. Eksperci i producenci uważają, że nigdy nie zakładana na felgę, poprawnie składowana opona do wieku 3 lat, wciąż uznawana jest za pełnoprawną oponę nową.

Jak odczytać wiek opony? To akurat łatwe. Na boku należy odnaleźć litery DOT oraz 4 cyfry obok (najczęściej w okręgu). Pierwsza para cyfr oznacza kolejny tydzień, a druga para cyfr oznacza kolejny rok. A więc 4220 oznaczało będzie produkcję w 42. tygodniu 2020 roku.

Ile lat może mieć opona do samochodu osobowego? Kiedy wymienić? Wiek i żywotność opon

  • Do 3 lat od daty produkcji, według prawa opona wciąż może być sprzedawana jako nowa
  • Do 5 lat, przy odpowiednim przechowywaniu i konserwacji, opona zachowuje pełne właściwości
  • Do 10 lat opona może być użytkowana. Po przekroczeniu tego wieku oponę bezpieczniej jest wymienić
  • Polskie prawo nie przewiduje maksymalnego wieku opony.

Producenci uważają – a tak samo stanowi prawo, że opona w wieku do 3 lat wciąż może być swobodnie dystrybuowana i sprzedawana jako opona nowa. Chociaż nie ma wątpliwości, że każdy kierowca woli kupić opony jak najmłodsze. Będzie to miało zauważalne znaczenie po kilku latach użytkowania, gdy oponę trzeba będzie uznać za starą do przejechania kolejnego sezonu…

5 lat – właśnie to jest pierwszą granicą wieku opony. Koncerny oponiarskie deklarują, że przy prawidłowym użytkowaniu, przechowywaniu i konserwowaniu, opony zachowają swoje pełne parametry i oryginalne właściwości przez 5 lat. Jeżeli decydujesz się na dalsze używanie ogumienia, profesjonalny warsztat wulkanizacyjny powinien kontrolować ich stan przynajmniej raz w roku.

10 lat – po przekroczeniu tego wieku opona uznawana jest za starą. Nawet jeżeli bieżnik wydaje się wciąż głęboki, bezpieczniej jest wymienić takie opony na nowe. Polskie prawo nie przewiduje limitu wieku opony.

Jak przechowywać opony? Stawiać czy kłaść opony? W jakich warunkach trzymać opony samochodowe?

Opony należy przechowywać w pionie, bez obciążenia. Jeżeli są to kompletne koła z felgami, trzeba spuścić powietrze do ok. połowy. Opony nie mogą być wystawione na słońce lub deszcz. Powinny znajdować się w pomieszczeniu pozbawionym wilgoci, o stałej temperaturze.

W Polsce kierowcy najczęściej wymieniają opony na zimę oraz na lato. Sposób przechowywania nieużywanego kompletu ma kluczowy wpływ na stan gumy. Przede wszystkim chodzi o czynniki atmosferyczne.

  • Słońce – opony nie powinny być wystawiane na działanie promieni słonecznych, także przez szybę.
  • Wilgoć – guma nie lubi nadmiernej wilgoci, a więc powinna być trzymana w przewiewnym lub klimatyzowanym pomieszczeniu. Mokrych opon nie należy wkładać od razu do pokrowców.
  • Temperatura – najlepsza jest zbliżona do pokojowej, ale jeszcze ważniejsze, aby była stała i bez gwałtownych zmian. Zdecydowanie nie powinna być minusowa.

Opony powinny stać w pionie, bez nadmiernego obciążania. Nie poleca się przechowywania opon w pozycji leżącej w stosie jedna na drugiej – negatywnie wpływa to na ich konstrukcję. Warto zaopatrzyć się w specjalny stojak lub wieszak. Jeżeli opony przechowywane są wraz z felgami, jako kompletny zestaw kół, należy spuścić ciśnienie do poziomu około 1 bar.

Jak czytać oznaczenia na oponach? Rozmiar, szerokość, wysokość, profil, średnica, cale, nośność, obciążenie, indeks prędkości maksymalnej…

Oprócz nazwy producenta oraz modelu bieżnika, opony posiadają na sobie wiele oznaczeń dotyczących rozmiaru, indeksu nośności, prędkości maksymalnej, a także DOT i wiele innych. Może wydawać się to szyfrem, ale w praktyce bardzo łatwo go złamać.

  • 205/55 R16 – ten ciąg znaków wyznacza rozmiar opony:
    • szerokość – 205 mm,
    • profil, czyli wysokość ściany bocznej – 55 procent szerokości,
    • R – ta litera przy średnicy oznacza, że jest to opona ze splotem radialnym,
    • średnica – 16 cali.
  • 91V, 94W, itp. – pojawia się tuż po rozmiarze opony, jest to indeks nośności i indeks prędkości. Są ze sobą skorelowane i oznaczają, że samochód może jechać z prędkością maksymalną np. 210 km/h przy nośności 615 kg na jedno koło. Nie jest to jednak obciążenie maksymalne! Tabelka znajduje się obok.
  • Max Load w kilogramach – ten zapis jest już mniejszymi literami, a oznacza maksymalne dopuszczalne obciążenie opony.
  • ZR, VR – zdarza się, że średnica oznaczona jest znakiem np. ZR17 lub VR18. Litery Z oraz V to wyznaczniki maksymalnej prędkości dla maksymalnego obciążenia MaxLoad. R17 znacie z punktów powyżej.
  • MAX lub Max Pressure lub Max Inflation – czyli maksymalne ciśnienie powietrza w oponie.
  • DOT 0718 – czyli produkcja opony w 7. tygodniu 2018 roku.
  • Symbol alpejski / ikona góry z płatkiem śniegu / three-peak mountain snowflake / skrócie 3PMSF – jedyny oficjalny wyznacznik, że jest to opona klasyfikowana jako zimowa (wymagana w wielu krajach Europy).
  • M+S – oznacza, że jest to opona nadająca się do użytku w błocie lub śniegu. Także opona terenowa.
Specyfikacja opony Specyfikacja opony

Jak wybrać opony do samochodu? Na co zwrócić uwagę? Homologacja, rozmiar, indeks…

Przede wszystkim należy sprawdzić, jaki rozmiar (szerokość, profil, średnica) dopuszcza producent samochodu. Następnie trzeba dopasować indeks nośności oraz indeks prędkości do parametrów swojego samochodu. Co najważniejsze – należy wybierać sprawdzonych producentów z homologacją do użytku drogowego!

Pozostaje też wiele cech dodatkowych. Niektóre modele opon posiadają dodatkowy, nieobowiązkowy atest wydany przez konkretnego producenta samochodu. Są także opony XL o wzmocnionych barkach, czy opony dopasowane do pojazdów SUV lub z napędem 4x4. Niektóre opony posiadają także specjalny gumowy rant chroniący felgę. Przy zakupie należy pamiętać o zweryfikowaniu wieku za pomocą DOT.

Warto zweryfikować informacje na naklejkach zgodnych z normą europejską, które zawierają dane o sprawności opony na nawierzchni suchej, mokrej, lub na śniegu, a także poziom hałasu.

Przy wyborze opon pomoże profesjonalny doradca, którego znajdziesz w najbliższej wulkanizacji za pomocą Motointegrator.com.

Jak odróżnić oponę letnią, zimową i całoroczną? Różnice i wygląd bieżnika

Letni, zimowy i całoroczny bieżnik mają swoje cechy charakterystyczne – zarówno wizualne, jak i technologiczne. Najłatwiej rozróżnić je po obecności lamelek oraz po układzie bloczków bieżnika. Opony wielosezonowe posiadają jednak kilka rozwiązań w jednym.

Opona letnia charakteryzuje się bloczkami o stosunkowo dużej i gładkiej powierzchni. Im opona bardziej sportowa, tym skrajnie boczne bloczki mają większą powierzchnię i mniejsze odstępy, dla lepszej przyczepności bocznej. Bieżnik letni powinien skutecznie odprowadzać wodę, a więc może mieć szeroki i głęboki rowek (lub rowki) przez cały obwód opony, a do tego węższe kanaliki odprowadzające wodę na boki.

Opona zimowa wprawnemu kierowcy natychmiast rzuci się w oczy. Cechą charakterystyczną są tak zwane lamelki, czyli niewielkie, pofalowane, głębokie i dość gęste nacięcia w każdym bloczku bieżnika. Ich zadaniem jest zapchanie się śniegiem, co spowoduje przyklejanie się do śniegu na nawierzchni, a w efekcie podniesienie przyczepności. Opony zimowe często posiadają charakterystyczny układ bloczków w literę V. Rowki między bloczkami są równomiernie spore, dla skutecznego odprowadzania błota pośniegowego.

Opona całoroczna jest najtrudniejsza do wizualnej identyfikacji, ponieważ posiada cechy łączące obie opony. W zależności od producenta, może mieć zewnętrzne bloczki gładkie lub prawie gładkie, dla przyczepności na suchym asfalcie. Stosunkowo szerokie rowki mają odprowadzać i wodę, i błoto. Wewnętrzne bloczki są gęsto usiane lamelkami dla przyczepności w śniegu.

Porównanie bieżnika opon

Czy warto wymieniać opony na zimowe? Czemu nie jeździć na zimówkach w lato?

Opony letnie i zimowe różni także skład mieszanki. Zimówki mają większą zawartość kauczuku oraz krzemionki, dzięki czemu pozostają elastyczne także w minusowych temperaturach, co przekłada się na lepszą przyczepność. Za to przy wyższych temperaturach stają się zbyt miękkie, co pogarsza precyzję prowadzenia i wydłuża hamowanie.

Letnie opony muszą oferować przyczepność nawet na rozgrzanym asfalcie. Przez to w zimę guma niebezpiecznie twardnieje, tracąc swoje właściwości trakcyjne. Ponadto opony letnie często posiadają sztywniejszą konstrukcję, dostosowaną do wyższych temperatur, a często także wyższych możliwych przeciążeń na ciepłej nawierzchni.

Droga hamowania zimąDroga hamowania latem

Kiedy zakładać opony wielosezonowe?

Postęp technologiczny pozwolił tak dobrać konstrukcję bieżnika oraz skład mieszanki gumy, aby opony całoroczne pozostawały skuteczne zarówno latem, jak też zimą. A jednak zastosowanie ogumienia wielosezonowego w trudnej, górskiej zimie lub w dynamicznej letniej jeździe może nie być najlepszym rozwiązaniem – to wciąż sztuka kompromisu.


Znajdź warsztaty wykonujące usługę wymiany opon i wulkanizacji w swojej okolicy:

Mandat za brak zimowek w Polsce? Czym grozi jazda na oponach letnich w zimę – prawo, ubezpieczenie, droga hamowania…

Polskie prawo nie wymaga zakładania opon zimowych, ale towarzystwo ubezpieczeniowe może cofnąć wypłatę odszkodowania. Przyrost długości drogi hamowania ciężko precyzyjnie określić ze względu na… trudne i zmienne warunki zimowe!

Dla prędkości 50 km/h, na niedużej warstwie śniegu, na oponach zimowych zatrzymać się można na dystansie poniżej 30 metrów. Na letnich gumach dystans zaczyna zbliżać się do 50 metrów. Już przy prędkości 100 km/h wartości te rosną odpowiednio do 100 metrów oraz do znacznie powyżej 200 metrów. Im więcej śniegu, gołoledzi, lodu, śniegu ubitego w lód, i innych warunków zimowych, tym letnie opony notują coraz gorsze pomiary drogi hamowania.

Polska należy do mniejszej grupy państw Europy, które prawnie nie wymagają stosowania opon zimowych w okresie zimowym. Jednak jadąc na Litwę, do Niemiec, czy do Czech, należy zwrócić uwagę na obowiązek używania zimowek – może być zależny od konkretnej drogi lub prognozowanych warunków.

Ciekawa sytuacja ma miejsce w Szwajcarii. Prawo nie wymaga stosowania opon zimowych, chociaż są one zalecane. Jeżeli jednak dojdzie do wypadku, a służby dojdą do wniosku, że pojazd posiada nieodpowiednie wyposażenie do warunków zimowych (np. opony), to kierowca może zostać dodatkowo ukarany.

W Polsce opony zimowe warto mieć chociażby ze względu na OC i AC. Jeżeli dojdzie do wypadku z naszej winy w warunkach zimowych, a towarzystwo ubezpieczeniowe zauważy, że bezpośrednią przyczyną był brak zimowek – może pojawić się problem z wypłatą odszkodowania lub regresem ubezpieczeniowym.

Kiedy wymienić opony? Kiedy zmieniać na zimówki? Kiedy wymiana opon na letnie?

Opony letnie i zimowe wymienia się, gdy średnia dobowa temperatura przekracza 7 °C na dłużej. Zazwyczaj okres wymiany opon przypada na jesień i wiosnę, czyli październik i marzec. Od kalendarza ważniejsza jest bariera 7 °C. Pamiętaj o przymrozkach rano i wieczorem, jeżeli jeździsz o takich porach.

Jakie ciśnienie w oponach jest prawidłowe?

Prawidłowe ciśnienie to takie, jak wskazuje producent samochodu zgodnie z homologacją oraz weryfikacją jego zachowania. Ciśnienie należy dopasować do wyszczególnionych w instrukcji i na naklejce parametrów: rozmiar opon, obciążenie pojazdu, prędkość podróżna, oś przednia lub tylna.

Zazwyczaj odpowiednie ciśnienie opon zawiera się w przedziale 2,0-2,7 bar, a za uniwersalne przyjmuje się 2,2 bar. Z takim ciśnieniem bez problemu można jechać tymczasowo, aż do momentu zweryfikowania poprawnej informacji. Nieodpowiednie ciśnienie może skutkować nadmiernym zużyciem bieżnika oraz nieprawidłowym zachowaniem samochodu przy hamowaniu lub w zakrętach, szczególnie przy nagłych manewrach.

Jak często sprawdzać ciśnienie w oponach? Gdzie i kiedy sprawdzać ciśnienie powietrza w kołach?

Złotą zasadą jest, aby sprawdzać ciśnienie raz na miesiąc. Można wyposażyć się we własny manometr albo pompkę ze wskaźnikiem, albo korzystać z kompresorów na stacjach paliw. Trzeba pamiętać także, że objętość powietrza zależna jest od jego temperatury.

Przyjmuje się, że każde 10 °C to zmiana o 0,1 bar. Jeżeli więc ostatnio opony pompowane były w mroźny poranek, a następnie temperatura znacznie skoczyła do góry, a do tego jedziemy z wysoką prędkością po gorącym asfalcie na autostradzie – ciśnienie powietrza może być znacznie powyżej zalecanej normy. Dlatego poziom ciśnienia warto sprawdzać regularnie, zgonie z warunkami użytkowania samochodu.

Co zrobić przy wymianie opon – wyważanie kół, wymiana wentyli, polerowanie rantów, klucz dynamometryczny

Wymiana opon to nie wszystko. Przy okazji tej okresowej czynności warto wykonać kilka pobocznych czynności serwisowo-eksploatacyjnych. Jeżeli wymieniasz kompletne koła, warto poprosić o ich wyważenie przed każdym założeniem. Specjaliści polecają także, aby wentyle wymieniać przynajmniej raz w roku.

Jeżeli jednak wymieniasz opony, a felgi pozostają te same – aż szkoda nie wymienić wentyli przy okazji, za kilka dodatkowych złotych. Po wymianie opony, usługa wyważenia kół jest niezbędna. Czasem zdarza się, że powietrze może uciekać nie tylko przez wentyl lub dziurawą oponę, ale także na styku opony z felgą. W przypadku felgi aluminiowej przyczyną może być oksydacja aluminium, a pomoże zwykłe przepolerowane rantu. Jednak profesjonalny wulkanizator podpowie, czy być może felgi nie kwalifikują się do wymiany lub całkowitej regeneracji.

Istotny jest także sposób montażu kół. Mechanik w profesjonalnym warsztacie będzie wiedział czy i jakiej pasty użyć, a także z jakim momentem siły (najczęściej zakres 90-120 Nm) dokręcić wszystkie śruby. Pamiętaj – dokręcanie śrub kluczem pneumatycznym to zły pomysł. Dobrą praktyką jest, aby po dniu lub kilkudziesięciu kilometrach jazdy zweryfikować dokręcenie śrub.

Komplet wysokiej jakości usług wulkanizacyjnych umówisz w jednym z punktów na Motointegrator.com.

Jeszcze więcej ciekawych artykułów o oponach – przyda się każdemu kierowcy:

Rekomendowane przez Motointegrator.com

Zobacz wszystkie poradniki

Masz problem z samochodem? Zarezerwuj wizytę w najbliższym warsztacie

Zobacz wszystkie warsztaty