Jak działa czujnik MAP Sensor – co to jest, usterki i objawy, naprawa

Spis treści:

1. Co to jest MAP Sensor?

2. Jak działa MAP Sensor i dlaczego nie należy go mylić z przepływomierzem?

3. Usterki MAP Sensora – objawy

4. Najczęstsze przyczyny awarii MAP Sensora

5. Jak sprawdzić MAP Sensor?

6. Jak oszukać MAP Sensor i po co to robić?

   1. Modyfikacja czujnika MAP za pomocą rezystora

   2. Modyfikacja czujnika MAP za pomocą diody Zanera

7. Ile kosztuje naprawa MAP Sensora i na czym polega?

8. Ekspert Motointegrator.com radzi – jak zadbać o MAP Sensor?

O działaniu współczesnych silników decydują często niewielkie i niepozorne elementy. Jednym z nich jest czujnik MAP Sensor, który obok przepływomierza czy sondy lambda może decydować o tym, ile paliwa dostaje się do komór spalania. To niezwykle ważne – mieszanka paliwo-powietrza dobierana jest do aktualnego obciążenia jednostki. 

Osiągnięcie mieszanki stechiometrycznej (czyli takiej, w której na każdy 1 kg spalonego paliwa przypada 14,7 kg powietrza), z jednej strony pozwala uzyskać niskie spalanie, a z drugiej – możliwie niską toksyczność spalin. Nieprawidłowe spalanie paliwa skutkuje nie tylko emisją sadzy w postaci czarnego dymu, ale i szkodliwych węglowodorów aromatycznych, tlenków azotu, lotnych związków organicznych czy metali ciężkich.

Co to jest MAP Sensor?

MAP Sensor (ang. Manifold Absolute Pressure Sensor) to czujnik odpowiadający za pomiar ciśnienia bezwzględnego w kolektorze dolotowym. Element ten zastąpił stosowane w starszych samochodach czujniki podciśnienia oraz nadciśnienia, które trudno było nazwać precyzyjnymi. Nowoczesne silniki wymagają bardzo dokładnych pomiarów, a czujnik MAP Sensor jest w stanie sprostać tym wymaganiom. Największą zaletą czujnika ciśnienia bezwzględnego jest to, że dostarcza on prawidłowe dane bez względu na to, jakie jest ciśnienie atmosferyczne powietrza.

Przeczytaj też: Awaria systemu wtrysku – jak się zachować?

Dlaczego pomiar ciśnienia w układzie dolotowym jest tak istotny? To parametr, który pozwala określić obciążenie silnika i dobrać odpowiednią proporcję paliwa oraz powietrza. Oczywiście MAP Sensor nie jest jedynym elementem, który o tym decyduje. Sterownik silnika (ECU) pozyskuje także informacje:

• odczyty z sondy lambda,

• wskazania przepływomierza,

• temperatura w kolektorze ssącym,

• położenie wału,

• położenie wałka rozrządu,

• temperatura cieczy chłodzącej. 

Dzięki temu, że czujnik MAP jest niewrażliwy na wskazania barometru, pora roku czy pogoda nie mają wpływu na jego działanie. Silnik samochodu może więc pracować wydajnie w każdych warunkach.

Jak działa MAP Sensor i dlaczego nie należy go mylić z przepływomierzem?

Podciśnienie w kolektorze dolotowym to jeden z czynników, który ma kluczowe znaczenie dla poprawnej pracy silnika. Wartość podciśnienia pozwala sterownikowi określić, jak mocno obciążony jest silnik i jaką dawkę paliwa trzeba dostarczyć, aby jednostka napędowa mogła odpowiednio rozwinąć moment obrotowy. Nieprawidłowe pomiary podciśnienia pozwalają też wykryć niektóre usterki:

• nieszczelność w układzie dolotowym,

• zapchany katalizator,

• wypadanie zapłonów,

• zanieczyszczenie wtryskiwaczy.

Zadaniem elementu MAP Sensor jest pomiar ciśnienia bezwzględnego w kolektorze ssącym i porównanie tych wyników z ciśnieniem panującym w komorze silnika. Ciśnienie referencyjne, z którym czujnik MAP porównuje podciśnienie w kolektorze ssącym, jest bliskie zeru. Dzięki odpowiedniemu położeniu czujników ciśnienie atmosferyczne powietrza nie odgrywa żadnej roli, a zatem nie może wpłynąć na działanie MAP Sensora. Temperatura powietrza oczywiście ma wpływ na pracę silnika – zmienia gęstość powietrza – ale tym zajmują się już inne czujniki.

Uwaga! MAP Sensora nie należy mylić z przepływomierzem masowym powietrza (MAF). Choć urządzenia często ze sobą współpracują (np. w autach z turbosprężarką), to działają inaczej. Czujnik MAP mierzy ciśnienie w układzie dolotowym, natomiast przepływomierz określa ilość powietrza dostającą się do kolektora. Robi to na podstawie wychłodzenia gorącego drucika wykonanego z platyny, który jest schładzany przez owiewające go powietrze. Im więcej prądu potrzeba, by nagrzać drucik do zadanej temperatury, tym wyższa wartość pomiaru. 

Usterki MAP Sensora – objawy

Problemy związane z MAP Sensorem najłatwiej zauważyć po zmienionej charakterystyce pracy silnika. Gdy sterownik silnika otrzymuje błędne informacje, nie jest w stanie stworzyć odpowiedniej mieszanki paliwowo-powietrznej. Oczywiście dzieje się to bardzo dynamicznie i problemy z rozwijaniem mocy mogą występować tylko w konkretnych warunkach, np. podczas dużego obciążenia silnika lub na biegu jałowym. Awaria MAP Sensora zazwyczaj wyświetla komunikat „check engine” na desce rozdzielczej, ale nie jest to regułą. Czasem usterki można wykryć dopiero po pełnej diagnostyce silnika lub samego podzespołu.

Jakie są objawy awarii MAP Sensora? Typowe konsekwencje nieprawidłowego działania czujnika podciśnienia bezwzględnego to:

• falowanie obrotów na biegu jałowym,

• nagły spadek mocy silnika,

• szarpanie silnika w trakcie przyspieszania,

• przygasanie silnika na wolnych obrotach, np. podczas dojazdu do świateł lub na postoju,

• zwiększone spalanie paliwa,

• czarny dym wydobywający się z rury wydechowej po wciśnięciu pedału gazu,

• nierównomierne rozwijanie mocy.

Powyższe objawy nie są oczywiście charakterystyczne dla usterki czujnika MAP i mogą wskazywać awarie wielu innych podzespołów. Podobne problemy możesz zauważyć w wyniku zużycia sondy lambda, świec zapłonowych czy przepływomierza. 

Aby uniknąć wymieniania podzespołów na ślepo, warto udać się na komputerową diagnostykę samochodu. Serwisy zajmujące się diagnozowaniem usterek MAP Sensora znajdziesz w wyszukiwarce Motointegrator.com.

Polecamy artykuł: Dławienie się silnika przy dodawaniu gazu i na luzie – poznaj przyczyny

Najczęstsze przyczyny awarii MAP Sensora

W większości przypadków uszkodzenia czujnika MAP wynikają z zanieczyszczeń elementu. Ten podzespół jest bardzo wrażliwy na czystość powietrza, co sprawia, że zanieczyszczenia dostające się przez nieszczelności kolektora lub zużyty filtr powietrza mogą zakłócić jego działanie. Zabrudzenia mogą pochodzić również z samego silnika, np. w postaci plam oleju. Nie bez przyczyny MAP Sensor najczęściej psuje się w mocno wyeksploatowanych autach z dużym przebiegiem, które są zbyt rzadko serwisowane. 

Czynnikiem negatywnie wpływającym na działanie MAP Sensora może być także obecność instalacji gazowej. Kiedy instalacja jest źle zestrojona, niekontrolowane wybuchy gazu mogą uszkodzić czujnik. Dotyczy to głównie instalacji gazowych starszych generacji, w których czasem dochodziło do samozapłonu w kolektorze ssącym. Sekwencyjne instalacje gazowe nie mają tego problemu, ale również mogą przyspieszyć zużycie czujnika MAP. 

Powodem usterki MAP Sensora w niektórych przypadkach bywa także korozja złączy. Dotyczy to zwłaszcza tych pojazdów, które są użytkowane w wilgotnym klimacie, np. na terenach nadmorskich.

Jak sprawdzić MAP Sensor?

Choć w internecie nie brakuje domowych sposobów na sprawdzenie MAP Sensora, lepszym rozwiązaniem jest powierzenie diagnostyki specjalistom. Profesjonalny warsztat dysponuje oscyloskopem oraz multimetrem. 

Oczywiście usterka czujnika MAP może również objawić się kontrolką „check engine”, która informuje o błędzie silnika. Przy użyciu niedrogiego interfejsu diagnostycznego, wpinanego do złącza OBDII, kierowca ma możliwość odczytania błędów, które wskażą na awarię MAP Sensora.

Jak sprawdzić MAP Sensor oscyloskopem i multimetrem? W pierwszej kolejności odłącz zapłon i wyciągnij wtyczkę czujnika. W ten sposób możesz sprawdzić napięcie zasilania pomiędzy ujemnym biegunem akumulatora i zaciskiem. Prawidłowa wartość napięcia to 5 V. Za pomocą multimetru skontroluj też rezystancję pomiędzy zaciskami MAP Sensora. Nie powinna wynosić więcej niż 1 om.

Kolejny krok to diagnostyka MAP Sensora za pomocą oscyloskopu. Podłącz urządzenie do masy i przewodu sygnałowego prowadzącego do sterownika silnika. Po zdemontowaniu rury podciśnieniowej i podłączeniu do niej pompy podciśnieniowej włącz zapłon, a następnie zmieniaj ciśnienie w dolocie. Wskazania oscyloskopu powinny być zbieżne z sygnałem referencyjnym. Jeśli wartości nie zmieniają się po wprowadzeniu ciśnienia o różnych wartościach, można podejrzewać usterkę MAP Sensora.

Jak oszukać MAP Sensor i po co to robić?

W internecie dość często można spotkać się z pytaniem o to, jak oszukać MAP Sensor. Takie pytanie w pierwszej chwili wydaje się dziwne, bo zadaniem czujnika jest przecież poprawa działania silnika. Jak się jednak okazuje, czujnik ciśnienia powietrza w kolektorze dolotowym może ograniczać uzyskiwaną moc silnika, dlatego osoby trudniące się tuningiem często próbują zaniżyć jego wskazania. Dzięki temu da się uzyskać większy moment obrotowy, co przekłada się na większą moc silnika. Jak to działa?

Modyfikacja czujnika MAP za pomocą rezystora

Jednym ze sposobów na uzyskanie większej mocy silnika jest zwiększenie ciśnienia doładowania. Im więcej powietrza dostarcza turbosprężarka, tym więcej paliwa może spalić silnik. Umieszczenie rezystora pomiędzy wyjściem MAP Sensora i masą pozwala zaniżyć pomiar ciśnienia. Sterownik silnika w takiej sytuacji będzie dążył do zwiększenia ciśnienia poprzez przyspieszenie pracy turbiny. Efektem działania jest wyższa moc w pełnym zakresie obrotów, ale i szybsze zużycie turbosprężarki.

Dowiedz się więcej: Optymalne obroty silnika – czyli jakie? Sprawdź, czy wiesz wszystko

Modyfikacja czujnika MAP za pomocą diody Zenera

Podobny efekt można uzyskać za pomocą diody Zenera o napięciu od 4,5 do 4,7 V, którą należy umieścić pomiędzy wyjściem sensora i masą. To niewielka dioda półprzewodnikowa, która powoduje gwałtowny wzrost napięcia po przekroczeniu tzw. napięcia przebicia. Efektem działania diody Zanera jest zablokowanie pomiaru na określonym poziomie, który można zaprogramować. 

Dzięki temu po osiągnięciu konkretnego ciśnienia sterownik silnika zareaguje tak, jakby ciśnienie w kolektorze było zbyt niskie. Zaletą modyfikacji działania MAP Sensora przy użyciu diody Zanera jest to, że dodatkowe obciążenie turbosprężarki pojawia się tylko na wysokich obrotach silnika. W przypadku rezystora pomiar fałszowany jest przez cały czas. 

Podkreślamy jednak, że podobne modyfikacje mogą doprowadzić do uszkodzenia turbosprężarki lub samego silnika, dlatego nie warto wykonywać ich na własną rękę! Tuning samochodu wymaga fachowej wiedzy, a zwiększanie mocy silnika najlepiej powierzyć specjalistom.

Ile kosztuje naprawa MAP Sensora i na czym polega?

Ceny MAP Sensorów nie są wysokie (w odróżnieniu od przepływomierzy). Koszt nowego czujnika waha się od ok. 50 do 600 zł, ale najczęściej nie przekracza 350 zł. Zazwyczaj wymienia się więc cały element – czyszczenie czujnika nie zawsze przynosi oczekiwany efekt. Co ciekawe, zakup nowego czujnika może być tańszy niż sama diagnostyka elementu! To sprawia, że wielu kierowców decyduje się na wymianę po zauważeniu problemów. Warto jednak dokładnie upewnić się, czy za usterkę na pewno odpowiada MAP Sensor, a nie inny element wpływający na skład mieszanki. Wymiana części „na ślepo” w wielu przypadkach prowadzi do niepotrzebnych wydatków.

Ekspert Motointegrator.com radzi – jak zadbać o MAP Sensor?

Czujnik ciśnienia w kolektorze dolotowym jest naprawdę istotny, dlatego warto zapewnić mu odpowiednie warunki do pracy. O to, jak zadbać o czujnik ciśnienia, zapytaliśmy eksperta Motointegrator.com.

Kluczowym czynnikiem, który wpływa na poprawność pomiarów sensora MAP, jest czystość układu dolotowego. Aby zapobiec uszkodzeniom delikatnej elektroniki, warto regularnie wymieniać filtr powietrza – co ok. 15–40 tys. km. Przy okazji należy sprawdzić, czy układ dolotowy jest szczelny. Czasem wystarczy poluzowana obudowa filtra powietrza lub jedna luźna obejma, by do silnika dostało się mnóstwo zanieczyszczeń. W ten sposób dochodzi też do uszkodzenia przepływomierza. 

Znajdź warsztaty wykonujące usługę wymiana filtra powietrza w swojej okolicy:

Oprócz tego należy zadbać również o kondycję silnika. Jeśli silnik jest nieszczelny i spala olej, tłusty osad może dostać się do dolotu. Niebezpiecznym zjawiskiem jest rozszczelnienie turbosprężarki. Taka turbina nie dość, że zabrudzi MAP Sensor, to w skrajnych przypadkach może doprowadzić do tragicznego w skutkach tzw. rozbiegania silnika – wyjaśnia ekspert Motointegrator.com

Jeśli rozpoznajesz objawy awarii MAP Sensora w swoim aucie i nie chcesz doprowadzić do dodatkowych uszkodzeń, udaj się do warsztatu na przegląd. Wymiana czujnika nie potrwa długo, a poprawę zauważysz natychmiast. Polecane serwisy z Twojej okolicy znajdziesz w wyszukiwarce Motointegrator.com.