Spadek mocy silnika – przyczyny, profilaktyka, postępowanie przy awarii

Spis treści:

1. Spadek mocy silnika – gdzie szukać przyczyn?

2. Jakie są najczęstsze powody spadku mocy silnika?

   1. Zapchany filtr powietrza

   2. Zanieczyszczony przepływomierz

   3. Zawieszony zawór EGR

   4. Uszkodzona pompa paliwa

   5. Niesprawna sonda lambda

   6. Nieszczelność układu dolotowego

   7. Brak kompresji

   8. Zużyta turbosprężarka

   9. Uszkodzony intercooler

   10. Awaria układu wtryskowego

   11. Zapieczone hamulce

3. Spadek mocy silnika benzynowego – przyczyny

4. Spadek mocy silnika diesla

5. Spadek mocy silnika – co robić? Postępowanie przy awarii

Spadek mocy silnika – gdzie szukać przyczyn?

Odczucia związane z mocą silnika bywają bardzo subiektywne i nie zawsze idą w parze ze stanem rzeczywistym. W wielu przypadkach spadek mocy silnika jest jedynie wrażeniem i może pojawić się po przesiadce z mocniejszego samochodu lub podczas jazdy z większym niż zwykle obciążeniem. Objawów spadku mocy nie należy jednak bagatelizować, nawet jeśli różnica nie jest bardzo duża. Czasem jest to pierwszy objaw poważnych problemów z silnikiem, które mogą narastać z czasem. 

Jeśli dodatkowo silnik zacznie przygasać, szarpać lub nierównomiernie rozwijać moc, nie warto zwlekać z wizytą u mechanika. Jazda autem, w którym silnik nie pracuje prawidłowo, może być bardzo niebezpieczna. Od jego działania uzależnione jest często działanie wspomagania hamulców i kierownicy, zatem nagłe zgaśnięcie silnika na światłach lub skrzyżowaniu grozi wypadkiem.

Gdzie szukać przyczyn spadku mocy silnika? Jest to niestety dość ogólny objaw, który może mieć wiele podłoży. Nagły spadek mocy, przerywanie silnika czy pogorszona reakcja na dodanie gazu towarzyszą wielu usterkom. Pomocne w diagnozie będzie więc określenie warunków, w których słabnięcie występuje. Czasem spadek mocy silnika odczuwalny jest cały czas, a w innych przypadkach pojawia się jedynie w konkretnych warunkach, np. w wysokiej temperaturze, na zimnym silniku czy po włączeniu klimatyzacji.

Jakie są najczęstsze powody spadku mocy silnika?

Znalezienie źródeł spadku mocy silnika nie zawsze jest łatwe, a lista możliwych przyczyn składa się z wielu elementów. Da się jednak wyróżnić kilka najbardziej prawdopodobnych tropów. Niektóre z nich wcale nie muszą być związane z samym autem. Czasem za spadek mocy silnika odpowiada niskiej jakości paliwo zatankowane na stacji. Zanieczyszczone lub mało kaloryczne paliwo może samo w sobie utrudniać zapłon mieszanki paliwowo-powietrznej, natomiast benzyna o zbyt niskiej liczbie oktanowej często prowadzi do przełączenia sterownika silnika w tryb awaryjny o ograniczanej mocy. Jakie są jednak najczęstsze przyczyny spadku mocy silnika?

Zapchany filtr powietrza

Przyczyną ograniczonej mocy silnika może być zanieczyszczony filtr powietrza. Zapchany filtr uniemożliwia dostarczenie do silnika odpowiedniej ilości tlenu, a zatem rozwinięcie maksymalnej mocy nie będzie możliwe. Objawem zapchania filtra jest nie tylko spadek mocy silnika, ale również problem z wkręceniem go na wysokie obroty. Aby tego uniknąć, pamiętaj o regularnej wymianie filtra. W normalnych warunkach wystarczy wymiana co 20-30 tys. km, jednak jeśli często jeździsz po drogach szutrowych lub w okolicy remontów drogowych, warto sprawdzać stan filtra częściej.

Zanieczyszczony przepływomierz

Konsekwencją jazdy ze zużytym filtrem jest często zabrudzenie przepływomierza powietrza. To czujnik zamontowany tuż za obudową filtra mierzącego ile powietrza dociera do kolektora ssącego. Na podstawie jego pomiarów sterownik silnika może dobrać odpowiednią dawkę paliwa. Jeśli na platynowym druciku przepływomierza osiądą zabrudzenia, wskazania czujnika mogą być sfałszowane. Efektem jest spadek mocy silnika, szarpanie oraz przygasanie na jałowych obrotach. Na szczęście wyczyszczenie przepływomierza nie jest trudne.

Zawieszony zawór EGR

Zawór EGR to element odpowiadający za recyrkulacje spalin, czyli wprowadzanie części spalin z powrotem do układu dolotowego. Pozwala to wyeliminować szkodliwe związki, np. tlenki azotu i ograniczyć ich emisję do atmosfery. Aby jednak układ mógł działać bez zarzutu, zawór EGR musi się zamykać w momencie największego obciążenia silnika, czyli np. podczas dynamicznego przyspieszania lub wyprzedzania. W innym wypadku silnik będzie dławić się przy mocniejszym wciśnięciu pedału gazu.

Uszkodzona pompa paliwa

Spadek mocy silnika może być również spowodowany problemami ze strony układu paliwowego. Najczęstszym winowajcą jest zapchany filtr paliwa.Usterka ta występuje zazwyczaj w sezonie zimowym, gdy z paliwa w zbiorniku wytrącają się kryształki lodu oraz parafina. Problem dotyczy diesli. Z tego względu podczas największych mrozów zaleca się skorzystać z depresatora, czyli preparatu obniżającego temperaturę krzepnięcia ropy. Warto jednak pamiętać, że nagły spadek mocy silnika bywa spowodowany również zatarciem pompy paliwa. Początkowo niedomagająca pompa paliwowa może osłabiać silnik tylko podczas dużych obciążeń, jednak w późniejszym czasie objawy się nasilą i będą towarzyszyć nawet podczas spokojnej jazdy. Gdy pompa zatrze się całkowicie, uruchomienie silnika będzie niemożliwe.

Niesprawna sonda lambda

Sonda lambda to obok przepływomierza kolejny element odpowiadający za dobór proporcji mieszanki paliwowo-powietrznej. Znajduje się jednak nie w dolocie, a na układzie wydechowym, gdzie mierzy zawartość tlenu w spalinach. Nieprawidłowy sygnał wysyłany przez sondę lambda może spowodować pracę na zbyt ubogiej lub bogatej mieszance – oba warianty skutkują obniżeniem mocy silnika. Jeśli jednak mieszanka jest zbyt bogata, z wydechu będzie wydobywać się czarny dym.

Znajdź warsztaty wykonujące usługę wymiany sondy lambda w swojej okolicy:

Nieszczelność układu dolotowego

Nieszczelność przewodów dostarczających powietrze do silnika jest dość ciekawą usterką, bowiem może odpowiadać zarówno za spadek mocy silnika, jak i za subiektywny przyrost mocy. Pogorszenie pracy silnika związane jest z tym, że tzw. lewe powietrze nie jest rejestrowane przez przepływomierz, a więc sterownik silnika nie może dobrać odpowiedniej proporcji silnika. Typową konsekwencją jest przerywanie lub zduszenie silnika po wciśnięciu pedału gazu. Z drugiej jednak strony pojawienie się nieszczelności pozwala ominąć zapchany filtr powietrza, więc w sporadycznych scenariuszach silnik okaże się żwawszy niż wcześniej. Symptomem wskazującym na nieszczelność układu dolotowego jest charakterystyczny gwizd pojawiający się po dodaniu gazu.

Brak kompresji

Moc silnika w dużej mierze uzależniona jest od kompresji, czyli ciśnienia utrzymywanego w komorze spalania podczas sprężania i rozprężania mieszanki paliwowo-powietrznej. Brak kompresji sprawia, że zapłon mieszanki jest utrudniony, zwłaszcza w silnikach Diesla, w których nie ma zapłonu iskrowego. Obniżona kompresja na jednym cylindrze może powodować również nierówną pracę silnika oraz drgania. Typowe powody nieszczelności komory spalania to m.in. podparcie zaworów, wypalenie gniazd zaworowych oraz zużycie lub zaklinowanie pierścieni tłokowych. Zarówno usterce głowicy, jak i dołu silnika towarzyszy najczęściej zwiększony pobór oleju, co można zauważyć po biało-niebieskim dymie wydobywającym się z rury wydechowej. W niektórych przypadkach do utraty kompresji dochodzi też po rozstrojeniu rozrządu spowodowanym przeskoczeniem paska lub łańcucha. 

Zużyta turbosprężarka

Za spadek mocy silnika często odpowiada zużyta turbosprężarka, która nie jest w stanie wygenerować odpowiedniego ciśnienia. Zużycie łopatek lub uszczelniaczy, a także zabrudzenie elementu nagarem ze spalin to powszechny mankament wyeksploatowanych jednostek wysokoprężnych. Zużyta turbosprężarka reaguje z opóźnieniem, a nierównomierne ciśnienie doładowania może sprawić, że silnik nie będzie rozwijał mocy równomiernie. Gdy turbosprężarka nadaje się jedynie do regeneracji, rozpędzenie silnika do tzw. odcinki może nie być możliwe. Niepokojącym objawem zużytej turbosprężarki jest głośny gwizd w trakcie przyspieszania.

Uszkodzony intercooler

Częścią nieodłącznie związaną z turbosprężarką jest intercooler, czyli chłodnica międzystopniowa. Intercooler odpowiada za schładzania sprężonego powietrza z turbiny. Zimne powietrze ma większą gęstość, a zatem może dostarczyć do silnika większy ładunek. Gdy intercooler jest uszkodzony lub zapchany, do silnika wpada gorące powietrze, a odczuwalna moc spada. Co ciekawe, spadek mocy silnika związany z temperaturą powietrza może być bardzo wyraźny. Jeśli kiedykolwiek wydawało Ci się, że auto podczas upałów jest słabsze, mogło to być prawdą.

Awaria układu wtryskowego

Kosztowną przyczyną spadku mocy silnika jest awaria układu wtryskowego. Zapchane lub rozkalibrowane wtryski paliwa nie pozwalają uzyskać idealnej proporcji mieszanki paliwowo-powietrznej, a konsekwencją tego jest gorsze spalanie. Dzieje się tak zarówno w momencie, gdy wtryski podają zbyt mało paliwa, jak wtedy, gdy „leją”, czyli wpuszczają zbyt dużo benzyny lub ropy. W samochodach z instalacją LPG problem ten można zweryfikować w trakcie przełączenia zasilania na gaz i odwrotnie. W niegroźnych sytuacjach pomaga przeczyszczenie wtrysków za pomocą preparatu wlewanego do zbiornika paliwa, jednak jeśli spadek mocy silnika jest wyraźny, często wiąże się to z drogą naprawą układu. Aby nie dopuścić do uszkodzenia wtryskiwaczy, niezwykle ważne jest tankowanie na renomowanych stacjach paliw oraz regularne wymienianie filtra paliwa. W przypadku diesli co 15 000 km, a w autach z jednostkami benzynowymi co około 50 000 km.

Zapieczone hamulce

Co ciekawe, odczucie ograniczonej mocy silnika nie musi być związane z samym silnikiem. W sporadycznych przypadkach przyczyną spowolnienia auta nie jest mniejsza moc, a dodatkowy opór. Pierwszym podejrzanym jest układ hamulcowy. Zapieczone tłoczki hamulcowe lub uszkodzony hamulec ręczny mogą spowalniać samochód, przez co będzie on wydawał się znacznie słabszy niż dotychczas. Groźną konsekwencją usterki jest ryzyko przegrzania hamulców i zaklinowania koła lub przeciwnie, utraty siły hamowania. Jeśli masz wrażenie, że hamulce nie odpuszczają, unieś każde koło z osobna i sprawdź, czy toczy się bez większych oporów. Znakiem ostrzegawczym jest także mocne rozgrzanie felgi.

Spadek mocy silnika benzynowego – przyczyny

W silnikach benzynowych duży wpływ na moc silnika ma sprawność układu zapłonowego. Zużyte świece zapłonowe, przewody wysokiego napięcia i cewki, mogą nie być w stanie wygenerować iskry zapalającej mieszankę paliwowo-powietrzną w efektywny sposób. Dodatkowo zużyte przewody mogą powodować przebicia, czego objawem jest nierówna praca silnika. Przeskakujące iskry łatwo zauważysz podczas uruchamiania silnika po zmroku. 

Usterki układu zapłonowego najczęściej wychodzą na jaw jesienią, gdy wilgotność powietrza wzrasta. Jeśli chodzi o spadek mocy silnika benzynowego, przyczyny mogą leżeć również w awarii przepustnicy. Uszkodzenie czujnika położenia przepustnicy lub zabrudzenie przepustnicy objawiają się m.in. nierówną pracą silnika, szarpaniem, opóźnioną reakcją na wciśnięcie pedału gazu czy gaśnięciem na jałowych obrotach.

Spadek mocy silnika diesla

Silnik wysokoprężny charakteryzuje się zapłonem samoczynnym, dlatego przyczyny spadku mocy mogą być inne niż w przypadku silnika benzynowego. Powodów niedomagania silnika Diesla należy szukać raczej w czynnikach związanych z ciśnieniem, które odpowiada za zapłon mieszanki. Zaburzenie kompresji silnika może być związane z nieszczelnością pierścieni tłokowych lub zaworów, nieprawidłową pracą turbosprężarki lub nieszczelnością układu dolotowego. Spadek mocy silnika diesla może być także związany z zapchaniem filtra cząstek stałych. Częsta jazda na krótkich dystansach prowadzi do nagromadzenia sadzy w filtrze DPF oraz katalizatorze, co może skutkować obniżeniem mocy silnika. W skrajnych przypadkach silnik wejdzie w tryb awaryjny, a jego moc zostanie ograniczona komputerowo, aby zapobiec dodatkowym usterkom.

Spadek mocy silnika – co robić? Postępowanie przy awarii

Nagły spadek mocy silnika podczas jazdy jest niebezpieczny i nie warto łudzić się, że już się nie powtórzy. W takiej sytuacji najlepiej od razu udać się do warsztatu na dogłębną diagnostykę silnika. Jeśli silnik samoczynnie gaśnie lub nie reaguje na wciskanie pedału gazu, niezbędne będzie wezwanie pomocy drogowej – dalsza jazda jest bardzo ryzykowna. Odholowanie samochodu na lawecie może również zapobiec dalszym uszkodzeniom, np. wypaleniu gniazd zaworowych czy też zerwaniu paska rozrządu i kolizji tłoków z zaworami.

W mniej niepokojących sytuacjach dobrym pomysłem jest sprawdzenie powyższych podzespołów. Do oceny czystości filtra powietrza oraz przepływomierza nie potrzebujesz skomplikowanych narzędzi. Przydatny jest interfejs diagnostyczny, który za pomocą złącza OBD2 pozwoli Ci sczytać ewentualne błędy i znaleźć przyczynę spadku mocy. Przyda się zwłaszcza wtedy, gdy na desce rozdzielczej zapali się kontrolka „check engine”.  

Znajdź warsztaty wykonujące usługę diagnostyki komputerowej w swojej okolicy:

To wszystko jednak doraźne rozwiązania i nie w każdym przypadku pomogą. O ile po wymianie świec poprawa jest natychmiastowa, to wyeliminowanie innych usterek może być trudniejsze. Zachęcamy do wizyty w dobrym serwisie, w którym wykonasz pełną diagnostykę silnika i dowiesz się, dlaczego silnik osłabł. Możesz również sprawdzić moc silnika w hamowni, upewniając się, czy Twoje przypuszczenia są zgodne z rzeczywistością. Listę najlepiej ocenianych miejsc znajdziesz w wyszukiwarce Motointegrator.com.