Ekonomiczna jazda samochodem – zasady. Czy są takie same w każdym aucie?

Spis treści:

Ekonomiczna jazda samochodem – co to takiego?

Nie jest nowością fakt, że im dynamiczniej samochód jest używany, tym więcej paliwa spala. Ciągła i intensywna eksploatacja wymaga szczególnego dbania o stan techniczny, a podzespoły zużywają się szybciej. Pamiętaj, że nawet kiedy przemieszczamy się autem spokojnie, bez gwałtownych manewrów, nie jest to równoznaczne z ekonomiczną jazdą. Jedno jest pewne – prawidłowe poruszanie się samochodem zgodnie z regułami ekologicznej jazdy, przynosi korzyści widoczne gołym okiem w postaci spalania mniejszego nawet o kilkanaście procent! Jednak to niejedyne zalety. Zatem co jest charakterystycznego dla terminu „ekologiczna jazda”?

Wbrew temu, co ogólnie może się wydawać, jazda ekonomiczna nie musi oznaczać wcale bycia najwolniejszym pojazdem na drodze. Nie chodzi tutaj o pokonanie tej samej trasy w kilka razy dłuższym czasie. Taka podróż nie byłaby efektywna i na dłuższą metę nie przynosiła znacznych korzyści. Z drugiej strony nie chodzi też o to, żebyś rozpędził się do wysokiej prędkości i od razu wyhamował do zera.

Nie bez przyczyny od 2015 roku kandydaci na kierowcę obowiązkowo muszą zaznajomić się z pojęciem ecodrivingu. Teraz już na początku drogi kierowcy, czyli na kursie i egzaminie z jazdy, trzeba pokazać umiejętne oraz przemyślane wykorzystywanie zasad ekojazdy. Jest to element podlegający ocenie przez egzaminatorów.

Ekonomiczna jazda samochodem to taka, kiedy dany odcinek możesz pokonać szybko (zgodnie z przepisami ruchu drogowego), przy stosunkowo niewielkim zużyciu paliwa. Za tym kryją się kolejne zalety takie jak zmniejszona emisja CO² i innych szkodliwych substancji (na przykład tlenek węgla CO albo tlenek azotu NO).

Oczywiście ekojazda samochodem nie spowoduje całkowitego wyeliminowania tych związków chemicznych. Warto jednak pamiętać, że pod słowem „eko” w motoryzacji kryje się wiele technik jazdy. I nie jest to kwestia wrzucenia szóstego biegu przy 60 km/h.

Na drogach znajdziesz auta zasilane różnymi paliwami i nie dla każdego sprawdzi się taka sama ekojazda. Benzyna, diesel, auta elektryczne czy hybrydy – dla każdego z tych paliw ekonomiczna jazda będzie równoznaczna z używaniem nieco innych technik w codziennym poruszaniu się. Ekojazda dieslem może się różnić od tej w benzynie. Inaczej będzie też wyglądać ekojazda samochodem elektrycznym. To samo dotyczy skrzyni biegów: jazda z manualną przekładnią będzie wymagała innych przyzwyczajeń niż automat. 

Duże znaczenie ma też fakt, po jakiej drodze aktualnie się poruszasz. Podczas jazdy miejskiej Twoja technika prowadzenia auta powinna być inna niż w trasie. Są to dwa odrębne środowiska i ekonomiczna taka sama jazda w jednym z tych miejsc nie oznacza od razu, że w innych warunkach również taka podróż będzie eko.

Zapraszamy do lektury: Przegrzanie silnika – objawy, skutki, postępowanie

Tak więc, żeby mówić o oszczędnej jeździe, powinieneś cały czas uważnie kontrolować sytuację na drodze, a w szczególności takie elementy, jak nachylenie terenu, po którym jedziesz, natężenie ruchu drogowego czy obroty silnika. 

Nieważne, czy dopiero skończyłeś kurs jazdy, czy masz za sobą tysiące pokonanych kilometrów. Techniki ekonomicznej jazdy, o których napisaliśmy poniżej, warto sobie przypomnieć i zastosować w codziennym przemieszczaniu się. Oczywiście nie wszystkich zasad da się nauczyć od razu. Do zmiany niektórych nawyków będziesz potrzebował dłuższej chwili, ale po czasie z pewnością zauważysz pozytywne efekty zmiany stylu jazdy.

Czy wiesz, na czym polega ekonomiczna jazda samochodem?

Skoro już wspomnieliśmy o różnicach w ekologicznej jeździe, przybliżymy Ci teraz, co konkretnie możesz zrobić i które elementy techniki poruszania się samochodem zmienić. Ich umiejętne wykorzystanie jest po prostu opłacalne i pozwoli przede wszystkim pokonać autem większą odległość na takiej samej ilości paliwa w zbiorniku. 

Jeździj łagodniej, ale z głową!

Pierwszym i najłatwiejszym krokiem do zmiany jest po prostu mniej agresywna jazda. Nie chodzi tu o bezmyślne powolne podróżowanie, tylko o większą uwagę na drodze i umiejętność przewidywania. Unikaj gwałtownego przyspieszania, kiedy widzisz, że sytuacja i tak zmusi Cię do zahamowania. Takie zachowanie to strata energii generowanej przez silnik. Ostre ruszanie jest równoznaczne z większą dawką paliwa podawaną do komory spalania, czyli z większym średnim zużyciem paliwa. Kiedy od razu zahamujesz, cała energia wykorzystana na rozpędzenie samochodu po prostu przepadnie. Zamiast skorzystać z pędu, który został wygenerowany, będziesz musiał się zatrzymać. To czysta fizyka. 

Jak wiadomo, w fizyce nie ma nic za darmo. Paliwo zostanie przepalone, a cały proces zacznie się od nowa. Przykładem może być dojazd do skrzyżowania z sygnalizacją świetlną. Kierowcy często już z daleka gwałtownie przyspieszają, żeby tylko zdążyć przed zmianą świateł. Kończy się to z reguły przekroczeniem dopuszczalnej prędkości lub niebezpiecznym hamowaniem. Zamiast tego spróbuj jak najbardziej płynnej jazdy. Nie przyspieszaj i nie hamuj. Utrzymuj stałą prędkość i obroty silnika (dla benzyny ok. 2200 obr./min, a dla diesla ok. 1600 obr./min). To jedna z oszczędności. Nawet kiedy będzie trzeba zwolnić lub zatrzymać się, będziesz do tego przygotowany.

Hamuj silnikiem 

Nie mogło zabraknąć tej kwestii w sprawie ecodrivingu. Hamowanie silnikiem polega na wytracaniu prędkości samochodu za pomocą odpuszczenia gazu i redukowania biegów. Dzięki temu pojazd zwalnia, a Ty nie musisz używać hamulca. Tarcze i klocki się nie zużywają. Możesz w ten sposób wyhamować pojazd praktycznie do zera. Dopiero w końcowej fazie musisz lekko nacisnąć hamulec, żeby całkowicie zatrzymać auto.

Ważny jest fakt, że hamując silnikiem, oszczędzasz paliwo. O dziwo, to właśnie jadąc na biegu i bez dodawania gazu, samochód nic nie spala, a komputer pokładowy pokazuje 0 l/100 km. Dzieje się tak, ponieważ gdy odpuszczasz gaz w trakcie jazdy na biegu, zamyka się zawór wlotu powietrza i wytwarza się siła hamująca. Wystarczy, że będziesz po kolei redukował biegi. W trakcie tego procesu usłyszysz charakterystyczne „wycie”, ale to właśnie oznacza, że samochód hamuje silnikiem. 

Jeżdżąc na luzie (co jest nadal powszechnym zjawiskiem wśród kierowców) silnik zacznie pracować na wolnych obrotach i jednocześnie będzie pobierał paliwo. Różnicę możesz zaobserwować sam. Porównaj chwilowe wskazania komputera pokładowego dla obu przypadków i zobacz wyniki dla każdego z wariantów. 

Powyższy przykład ma miejsce w przypadku aut z manualną skrzynią. W automacie ten proces odbywa się samoczynnie, jeśli tylko odpuścisz pedał gazu. 

Podobnie sytuacja ma się z autami o napędzie elektrycznym. Odpuszczenie pedału przyspieszenia spowoduje nad wyraz mocne spowolnienie auta, które nazywa się „hamowaniem rekuperacyjnym”. Jest to mechanizm przynoszący dwojakie korzyści: hamuje pojazd do zera, a energia wytworzona podczas spowolnienia auta jest magazynowana w akumulatorach i wydłuża zasięg. Siłę hamowania rekuperacyjnego można regulować w wielu autach elektrycznych.

Wykorzystuj technologię

Ekonomiczna jazda samochodem jest ważna też dla samych producentów aut. Z tego powodu powstało kilka pomysłowych rozwiązań montowanych w pojazdach.

Jednym z nich jest kontrolka, która podpowiada, kiedy najlepiej zmienić bieg na wyższy lub kiedy go zredukować. Jest to z reguły zielona kontrolka lub strzałka, która pojawia się w momencie, kiedy komputer uzna, że czas zmienić bieg. To rozwiązanie pomaga utrzymać obroty silnika w ekonomicznym zakresie.

Kolejne rozwiązanie zostało zastosowane w autach z automatyczną skrzynią. Mowa o tzw. trybie żeglowania. To rozwiązanie polega na rozłączeniu przez komputer silnika ze skrzynią biegów zaraz po odpuszczeniu pedału gazu.Koła wtedy kręcą się swobodnie i auto nie jest obciążone hamującą pracą motoru. Co prawda przed chwilą tłumaczyliśmy dokładnie odwrotną zasadę, czyli hamowanie silnikiem, ale w przypadku automatu tryb żeglowania okazuje się skuteczniejszy ze względu na charakterystykę pracy auta z taką skrzynią.

Samochód z rozłączonym napędem będzie się swobodnie toczył i w tym czasie pokona długi dystans, co w praktyce jest oszczędniejsze. Wszystko dzieje się automatycznie. Po wciśnięciu hamulca lub gazu, system od razu połączy skrzynię z silnikiem. Tę technologię postanowiono w niedawnych czasach ulepszyć, wprowadzając do samochodów 48V instalację elektryczną. Jest ona powszechnie nazywana „mild hybrid”, czyli miękka hybryda. Jej celem jest przejęcie części zadań, które tradycyjnie obsługuje silnik spalinowy. Dzięki takiemu rozwiązaniu możliwe jestnawet całkowite wyłączenie silnika podczas trybu żeglowania. 

Innym rozwiązaniem jest system start-stop. Jego działanie polega na samoistnym wyłączeniu silnika, kiedy samochód stoi, ale zaraz ruszy. Najczęściej ma to miejsce w korkach lub na skrzyżowaniach z sygnalizacją świetlną. Gdy auto nie jedzie, nie jest potrzebny uruchomiony silnik, który pobiera paliwo. Układ, przy odpowiednich warunkach, wyłącza więc jednostkę, ale pozwala nadal pracować urządzeniom pokładowym jak radio czy klimatyzacja. Po wciśnięciu sprzęgła i wrzuceniu biegu, samochód w ułamku sekundy samoistnie się uruchamia.

Poszerz swoją wiedzę: System „start - stop” – czy eko-system jest zdrowy dla silnika?

Ekojazda – zasady. O czym należy pamiętać?

Przede wszystkim o tym, żeby nie przedkładać ekonomicznej jazdy nad Twoje bezpieczeństwo. W niektórych sytuacjach potrzebna jest szybka reakcja i natychmiastowe działanie. Kiedy trzeba gwałtownie zahamować, nie hamuj silnikiem, tylko hamulcem. Kiedy trzeba mocniej przyspieszyć, nie przejmuj się chwilowymi większymi stratami paliwa. Zarówno Ty, jak i inni uczestnicy ruchu drogowego przede wszystkim powinni czuć się na drodze bezpiecznie. 

Sama ekologiczna jazda samochodem, jak tu przedstawiono, przynosi wiele korzyści. Od oszczędności paliwa, po wydłużenie żywotności niektórych elementów eksploatacyjnych jak tarcze lub klocki hamulcowe. 

Są jednak też wady takiej jazdy. Wzmaga się zużycie innych elementów:  od hamowania silnikiem skraca się żywotność sprzęgła, a ciągła jazda na bardzo niskich obrotach jest szkodliwa dla silnika. Dodatkowo system start-stop jest mocno kontrowersyjny, gdyż ciągłe gaszenie i uruchamianie auta na dłuższą metę nie wpływa korzystnie na zespół napędowy.

Jeśli jesteś przedsiębiorcą posiadającym flotę pojazdów, warto zastanowić się nad dodatkowymi szkoleniami doskonalącymi umiejętność ekologicznej jazdy dla Twoich pracowników. Jest to coraz częstsza forma organizowania integracyjnych imprez firmowych. Nic dziwnego, bo na takich wydarzeniach przekazywana jest cenna wiedza w postaci przyjemnego dnia na torze lub w ośrodku doskonalenia techniki jazdy. Pracownicy podniosą swoje umiejętności i poznają zasady ecodrivingu. 

Po takim szkoleniu firmowe samochody będą eksploatowane łagodniej i oszczędniej. Nieważne, czy we flocie jest kilka, czy kilkanaście aut. W skali miesiąca oszczędności mogą wynosić setki, a nawet tysiące złotych! Jeśli nie masz możliwości decyzyjnych, a pracujesz w firmie, która ma wiele samochodów, warto wspomnieć o takich szkoleniach i przedstawić pracodawcy korzyści, jakie przedsiębiorstwo może odnieść. 

Oczywiście wcale nie musisz jeździć jako kierowca we flocie, żeby skorzystać z wiedzy instruktorów na temat ekonomicznej jazdy. Takich szkoleń jest organizowanych coraz więcej w wielu miejscach w kraju. To bardzo korzystna wiedza, która przekazywana jest w praktyczny sposób. Warto wziąć udział w takim evencie, żeby dowiedzieć się, co jeszcze w ekojeździe autem można poprawić. 

Ekonomiczna jazda samochodem. Podsumowanie

Mamy nadzieję, że powyższymi poradami udało nam się Cię przekonać, że ekonomiczna jazda samochodem niesie za sobą wiele korzyści. Spróbuj w codziennej jeździe zastosować omówione podpowiedzi i oszczędzaj!