Pierwszeństwo na skrzyżowaniu. Co powinieneś o nim wiedzieć?
Spis treści:
Zasady pierwszeństwa przejazdu na skrzyżowaniach równorzędnych
Pierwszeństwo na skrzyżowaniu ze światłami. Znaki drogowe a sygnalizacja
Pierwszeństwo łamane – kto ma pierwszeństwo na skrzyżowaniu?
Pojazd uprzywilejowany. Jak ustąpić pierwszeństwa pojazdowi nadjeżdżającemu na sygnałach?
Kiedy należy ustąpić pierwszeństwa tramwajowi?
Zasady pierwszeństwa przejazdu na skrzyżowaniach równorzędnych. Zasada prawej ręki w praktyce
Każdy kursant nauki jazdy przed egzaminem na prawo jazdy słyszy o zasadzie prawej strony wielokrotnie. To podstawowa reguła rządząca na skrzyżowaniach równorzędnych, czyli tych, na których nie została wyznaczona droga z pierwszeństwem. Reguła prawej ręki mówi, że pojazd nadjeżdżający z prawej strony ma pierwszeństwo. Znajdując się na takim skrzyżowaniu, należy więc ustąpić pierwszeństwa pojazdowi nadjeżdżającemu z prawej strony. Zasada prawej ręki nie dotyczy jednak pojazdów szynowych oraz uprzywilejowanych, dlatego zbliżając się do skrzyżowania, musisz ustąpić im pierwszeństwa przejazdu.
O zbliżaniu się do skrzyżowania równorzędnego informuje znak A-5, czyli żółty trójkąt z czarnym znakiem "x". Trzeba jednak pamiętać, że zgodnie z art. 25 ustawy Prawo o Ruchu Drogowym skrzyżowaniami równorzędnymi są wszystkie skrzyżowania, na których nie wyznaczono pierwszeństwa przejazdu. Tego typu zasady funkcjonują więc również wtedy, gdy skrzyżowanie nie jest oznaczone. Jeśli więc nie widzisz żadnych znaków, warto zachować szczególną ostrożność, nawet na rzadko uczęszczanych drogach osiedlowych. Przypominamy też, że w strefie ruchu obowiązują takie same zasady, jak na drogach publicznych. Uwaga! Przecięcia dróg utwardzonych z drogami wewnętrznymi, gruntowymi i dojazdówkami nie są skrzyżowaniami. 
Pierwszeństwo na skrzyżowaniu ze światłami. Znaki drogowe a sygnalizacja
Sygnalizacja świetlna mocno ułatwia pokonywanie skrzyżowań, choć nie w każdym przypadku. Jeśli układ dróg na to pozwala, w wielu przypadkach stosuje się kilkupasmowe wyloty i wloty, dzięki czemu można oddzielić ruch i zastosować światła ze strzałkami. Sygnalizacja kierunkowa nie tylko wskazuje nam dokładnie, gdzie możemy jechać z danego pasa, ale dodatkowo informuje nas, że nie występuje kolizja z autami jadącymi z naprzeciwka.
Tymczasem stojąc przed sygnalizatorem ogólnym, jeśli chcemy skręcić w lewo, musimy ustąpić pierwszeństwa jadącemu z kierunku przeciwnego na wprost lub skręcającemu w prawo. Nie należy więc wyjeżdżać zbyt mocno na środek skrzyżowania, bo może to utrudnić innym jego opuszczenie. W wielu przypadkach w praktyce zablokujemy skrzyżowanie.
Ostrożność należy zachować nie tylko podczas skrętu w lewo, ale i w prawo. Tuż po zmianie kierunku jazdy można trafić na przejście dla pieszych oraz przejazd rowerowy z zielonym światłem. Według nowych przepisów drogowych, wymuszenie pierwszeństwa zagrożone jest mandatem w wysokości 1500 zł. Nieprawidłowe opuszczenie skrzyżowania może być kosztowne. Równie dotkliwie karane jest wyprzedzanie na pasach.
Pierwszeństwo łamane – kto ma pierwszeństwo na skrzyżowaniu?
Dla zapewnienia większego bezpieczeństwa na drodze, większość skrzyżowań ma wyznaczone pierwszeństwo przejazdu. Kierowcy znajdujący się na drodze głównej mają pierwszeństwo w stosunku do tych, którzy są na drodze podporządkowanej. Ci, którzy poruszają się drogą podporządkowaną, muszą natomiast ustąpić pierwszeństwa wszystkim pojazdom znajdującym się na drodze z pierwszeństwem.
O tym, że znajdujemy się na drodze z pierwszeństwem przejazdu, informuje znak pierwszeństwa D-1. O końcu pierwszeństwa może natomiast poinformować nas znak D-2 "koniec pierwszeństwa przejazdu". Uczestników ruchu wjeżdżających z drogi podporządkowanej ostrzega natomiast znak A-7 "ustąp pierwszeństwa przejazdu", czyli żółty trójkąt z czerwoną obwódką. Po zauważeniu takiego znaku, kierujący zbliżających się do skrzyżowania dróg powinien zwolnić i sprawdzić, czy nie wymusi pierwszeństwa. Nie musi jednak całkowicie się zatrzymywać, jak przez znakiem B-20 "stop".
Nieco więcej kłopotu sprawia kierowcom skrzyżowanie z pierwszeństwem łamanym. O przebiegu drogi z pierwszeństwem informują wówczas różne odmiany tabliczki T-6. Droga z pierwszeństwem nie prowadzi wówczas na wprost, tylko jest oznaczona grubą linią. Zasada przejazdu jest podobna, jak na klasycznym skrzyżowaniu z pierwszeństwem. Pierwszy przejeżdża kierowca, który znajduje się na drodze głównej i nie przecina toru jazdy kierowcy jadący drogą z pierwszeństwem w drugą stronę. Kierowca znajdujący się na drodze podporządkowanej musi natomiast ustąpić pierwszeństwa tym, którzy znajdują się na drodze z pierwszeństwem.
Co jednak w przypadku, gdy na skrzyżowaniu spotkają się dwa pojazdy nadjeżdżające z dróg podporządkowanych? W tym przypadku o pierwszeństwie decyduje zasada prawej ręki, podobnie jak na skrzyżowaniach równorzędnych.
Pojazd uprzywilejowany. Jak ustąpić pierwszeństwa pojazdowi nadjeżdżającemu na sygnałach?
Jak zachować się na skrzyżowaniu, gdy widzimy pojazd jadący na sygnałach? W tym przypadku kierowca zobligowany jest nie tylko do ustąpienia pierwszeństwa pojazdowi uprzywilejowanemu, ale także do ułatwienia mu przejazdu. W wielu przypadkach wiąże się to z koniecznością wjazdu na chodnik, teren zielony lub obszar wyłączony z ruchu. Na drodze dwupasmowej warto pamiętać też o utworzeniu korytarza życia, który ułatwia przejazd m.in. karetek, wozów strażackich czy radiowozów policji. Przypominamy też, że pojazdem uprzywilejowanym jest ten, który wysyła sygnały świetlne barwy niebieskiej oraz sygnały dźwiękowe o zmiennym tonie. Pojazd służb niebiorące udziału w akcji, nie są pojazdami uprzywilejowanymi. 
Kiedy należy ustąpić pierwszeństwa tramwajowi?
Reguły panujące na skrzyżowaniu równorzędnym nie są takie same dla wszystkich uczestników ruchu. Kierujący pojazdem szynowym ma pierwszeństwo, nawet jeśli po swojej prawej stronie ma inny samochód. Jeśli więc zbliżasz się do skrzyżowania równorzędnego, a twój tor ruchu przecina drogę, po której porusza się pojazd szynowy, musisz ustąpić pierwszeństwa. Nie ma znaczenia to, z której strony nadjeżdża tramwaj oraz czy skręca w lewo. Pojazd szynowy traktowany jest w tym przypadku trochę jak pojazd uprzywilejowany. Jeśli jednak na skrzyżowaniu znajdują się znaki regulujące pierwszeństwo lub sygnalizacja świetlna, dotyczą one również tramwajów.
