Groźne nieszczelności. Gdzie ich szukać?

Płyny eksploatacyjne, takie jak olej silnikowy, olej przekładniowy, płyn wspomagania, płyn hamulcowy i płyn chłodniczy, są płynnymi częściami poszczególnych układów samochodu. Producent samochodu nie bez powodu ściśle dobiera ich specyfikacje. Dla właściwego działania każdego układu niezwykle ważna jest odpowiednia jakość zastosowanego płynu eksploatacyjnego albo smaru oraz jego odpowiedni poziom. Wszelakie wycieki są bardzo niebezpieczne i prowadzą do wielu poważnych awarii, a także zagrażają bezpieczeństwu jazdy.

Dlatego dziś przyjrzymy się potencjalnym miejscom wycieków w samochodzie. Spróbujemy odpowiedzieć na pytanie, jak rozpoznać poszczególny wyciek, jakie zagrożenia się z nim wiążą i jak go usunąć. Zawsze, gdy mówi się o wyciekach, na pierwszym miejscu stawia się olej silnikowy. Ale my zaczniemy od lżejszego tematu. 

Wyciek płynu do spryskiwaczy

Czy wycieki płynu do spryskiwaczy mogą być groźne dla bezpieczeństwa jazdy? Wiele osób w tym miejscu popuka się w czoło. Mogą! A co się stanie, jeśli nagle ktoś ochlapie nam przednią szybę błotem i wówczas okaże się, że w układzie nie ma płynu do spryskiwaczy? Wycieraczki zaczną trzeć po suchej szybie i nie dadzą sobie rady same z usuwaniem brudu. Dodatkowo, będą niszczyć szybę. Kierowca, który ma utrudnioną widoczność, nie może mówić o bezpieczeństwie. A dodatkowo, w razie kontroli drogowej, brudna szyba może zwrócić uwagę policjantów. I wtedy, zgodnie z prawem, można zainkasować mandat do 500 zł, za niesprawny układ oczyszczania szyby.

Jeśli w naszym samochodzie są reflektory ksenonowe (prawdziwe, a nie HID), to brak płynu do spryskiwaczy spowoduje niemożność oczyszczania szyb reflektorów. A to powoduje oślepianie innych kierowców. Powodem wycieków płynu do spryskiwaczy mogą być: nieszczelny zbiorniczek (mógł pęknąć w czasie mrozu, gdy zamarzł w nim płyn letni), nieszczelne przewody, albo uszkodzone uszczelnienia przy pompce płynu.

Wycieki płynu wspomagania układu kierowniczego

Wspomaganie układu kierowniczego to od wielu lat standard, stosowany nawet w tanich samochodach. Najpopularniejsze rozwiązania to układy hydrauliczne albo elektrohydrauliczne, z centralną pompą i płynem wspomagania, jako czynnikiem roboczym. Powodem wycieków może być uszkodzony wąż gumowy niskiego lub wysokiego ciśnienia, zużyta uszczelka pompy wspomagania, zużyta uszczelka w przekładni kierowniczej, uszkodzenia mechaniczne chłodnicy płynu wspomagania albo pętli chłodzącej. Powodem może być również pęknięty, nieszczelny zbiorniczek płynu wspomagania. Pod samochodem mogą być widoczne plany z wyciekającego płynu wspomagania.

Im mniej płynu wspomagania, tym gorsze działanie całego układu – praca wspomagania może być przerywana, dodatkowo może pojawić się hałas, generowany przez pompę. Na skutek awarii wspomaganie zanika, przerywa, albo w ogóle nie działa. Brak płynu prowadzi bardzo szybko do zatarcia pompy wspomagania, najważniejszej i najdroższej części układu. Brak wspomagania może doprowadzić do wypadku. Wielu kierowców może w ogóle nie poradzić sobie z prowadzeniem auta bez wspomagania, albo wpaść w panikę po zaniku wspomagania.

Wycieki płynu hamulcowego

Płyn hamulcowy to płynna część układu hamulcowego. Po naciśnięciu pedału hamulca, pompa hamulcowa nadaje nieściśliwemu płynowi odpowiednie ciśnienie. Dzięki niemu płyn wywiera nacisk na tłoczki hamulcowe w zaciskach. Ich ruch z kolei powoduje pracę klocków hamulcowych i tarcz (w tarczowym układzie hamulcowym). Trzeba pamiętać o tym, że wszystkie zaawansowane układy bezpieczeństwa (od ABS, poprzez ASR i ESP, aż po najnowsze, np. kontrolujące prędkość podczas zjazdu ze zniesienia) również działają w oparciu o płyn hamulcowy, modulując jego dostarczanie do konkretnego zacisku hamulcowego.

Powodem wycieku mogą być:

• Zużyte uszczelki pompy hamulcowej;
• Nieszczelność w sztywnym przewodzie hamulcowym, spowodowana uszkodzeniem mechanicznym;
• Nieszczelność w elastycznym przewodzie hamulcowym, spowodowana uszkodzeniem mechanicznym albo zestarzeniem się gumy;
• Uszkodzenie albo zużycie uszczelnień w zacisku hamulcowym.

Wycieki płynu hamulcowego można rozpoznać po plamach pod samochodem, mokrych, elastycznych końcówkach przewodów hamulcowych, obniżającym się poziomie płynu hamulcowego w zbiorniczku i coraz niższej skuteczności hamowania. To niezwykle niebezpieczna awaria, która może doprowadzić do wypadku.

Wycieki oleju silnikowego

Olej silnikowy to płynna część silnika, o wszechstronnym działaniu. Olej smaruje, chłodzi, uszczelnia i odprowadza zanieczyszczenia z silnika i turbiny albo kompresora. Właściwa praca jednostki napędowej i jej osprzętu jest zależna od odpowiedniej ilości oleju silnikowego w układzie smarowania, od jego właściwej specyfikacji, od jakości filtrowania zapewnianej przez filtr oleju, a także od odpowiedniego ciśnienia, nadawanego przez pompę oleju.

Powodem wycieków oleju z silnika mogą być:

• Uszkodzenia mechaniczne zewnętrznych części silnika, np. miski olejowej i chłodnicy oleju;
• Zużycie gumowych uszczelnień, np. bagnetu, korka oleju, albo uszczelki pod głowicą silnika;
• Zużycie części metalowo – kompozytowych (np. uszczelki pod głowicą, albo simmeringów wału korbowego i walka rozrządu), spowodowane starzeniem się, albo zbyt wysoką temperaturą pracy silnika.

Zmniejszająca się ilość oleju w układzie smarowania powoduje przyspieszone zużycie mechanicznych części silnika. Olej nie może zostać dostarczony do wszystkich punktów smarowania. Istnieje zagrożenie zatarcia turbosprężarki, albo panewek. Braki oleju powoduje wyższą temperaturę pracy silnika. W niewłaściwy sposób działają podzespoły, zależne od odpowiedniego ciśnienia oleju: np. rozrząd (na skutek złej pracy hydraulicznego napinacza łańcucha rozrządu) i układ zmiennych faz rozrządu. Może dojść do zatarcia jednostki napędowej, co będzie niemalże równoznaczne z jej śmiercią techniczną.

Jak rozpoznać wycieki oleju silnikowego? Pod samochodem widoczne będą plamy. Wycieki mogą być widoczne na bloku silnika i w komorze silnika (przy uszkodzeniu simmeringów). Silnik może pracować głośniej. W przypadku uszkodzenia uszczelki pod głowicą, albo chłodnicy oleju, olej silnikowy może trafiać do układu chłodzenia.
Wycieki oleju z silnika mogą doprowadzić do całkowitego zniszczenia jednostki napędowej, dlatego trzeba je usunąć jak najszybciej.

Wycieki oleju przekładniowego

Olej przekładniowy, stosowany w skrzyniach biegów, pełni taką samą rolę, jak w silniku, tzn. smaruje, chłodzi i odprowadza zanieczyszczenia. Dodatkowo, w skrzyniach automatycznych, olej przekładniowy pełni rolę czynnika wykonawczego – to dzięki niemu możliwa jest zmiana biegów. Olej przekładniowy może wyciekać z tylnej obudowy skrzyni, z uszkodzonych uszczelnień półosi napędowych, z zużytych uszczelnień wałka sprzęgłowego, albo z nieszczelnej uszczelki korka olejowego.

Zmniejszająca się ilość oleju przekładniowego prowadzi do przyspieszonego zużycia elementów mechanicznych skrzyni, a w konsekwencji, do jej zatarcia. Jak rozpoznać wycieki oleju ze skrzyni biegów? Pod samochodem są widoczne plamy oleju przekładniowego. Skrzynia pracuje znacznie głośniej, biegi przełączają się z trudem.

Wyciek oleju z tylnego mostu

Tylny most występuje w autach z napędem na tylną oś, albo z napędem na obie osie. W tylnym moście znajduje się olej przekładniowy, który smaruje i chłodzi pracujące w moście mechanizmy. Wycieki oleju zdarzają się na skutek mechanicznego uszkodzenia uszczelek, korozji części metalowych, albo zestarzenia się gumy, z której wyprodukowane zostały uszczelki.

Jak rozpoznać wycieki z tylnego mostu? Typowe oznaki to plamy oleju i głośny szum w trakcie jazdy.

Wyciek płynu hydraulicznego z pompy sprzęgła i z wysprzęglika

Obydwa podzespoły stosowane są w sprzęgłach ze wspomaganiem hydraulicznym. Wyciek oleju hydraulicznego może pojawić się w okolicy pedału sprzęgła (wówczas świadczy o uszkodzeniu uszczelnienia pompy sprzęgła), albo w okolicy skrzyni biegów (wtedy winowajcą jest wysprzęglik). Wyciek płynu hydraulicznego początkowo powoduje problemy z załączeniem pierwszego i wstecznego biegu. Następnie całkowicie uniemożliwia zmianę biegów w samochodzie.

Wycieki płynu z układu chłodzenia

Aby układ mógł działać we właściwy sposób, musi być szczelny. Wycieki powodują szereg problemów. Typowy objaw wycieków gazu z układu klimatyzacji to stale zmniejszająca się skuteczność chłodzenia. Mogą również pojawić się plamy oleju mineralnego w miejscu nieszczelności, np. na połączeniach przewodów układu klimatyzacji. Awaria może doprowadzić do zniszczenia sprężarki układu, na skutek jej zatarcia (ze względu na brak oleju mineralnego, do smarowania).

Wycieki oleju z amortyzatorów

Amortyzatory olejowe to bardzo popularne rozwiązanie, stosowane we współczesnych samochodach. Wycieki oleju z amortyzatorów to objaw, który świadczy o tym, że nadają się one do natychmiastowej wymiany. Poza wyciekami oleju kierowca z pewnością wyczuje pogorszenie prowadzenia samochodu, podatność na porywy wiatru, bujanie się auta i uruchamianie się ABS nawet przy niezbyt silnym hamowaniu. Amortyzatory dbają o to, aby zapewnić styczność kół z nawierzchnią, bez względu na to, po jakiej nawierzchni samochód się porusza. Jazda z zużytymi amortyzatorami znacząco zmniejsza bezpieczeństwo na drodze, ze względu na znaczną utratę przyczepności.

Wycieki smaru z osłon przegubów napędowych

Przeguby napędowe są chronione przez osłony, w których znajduje się smar. W trakcie eksploatacji osłony poddawane są zginaniu, uderzaniu kamieni, wahaniom temperatury, a do tego jeszcze dochodzą procesy starzeniowe gumy (która wchodzi w skład elastomerów termoplastycznych, stosowanych do produkcji osłon przegubów). To wszystko sprawia, że w osłonach mogą pojawić się pęknięcia. Ich efektem będzie wyciek smaru i dostawanie się do wnętrza przegubów wody i piasku. Nietrudno przewidzieć, co będzie dalej – dojdzie do zatarcia przegubu, który jest drogą częścią.

Warto sprawdzać co pewien czas stan osłon przegubów i reagować na ewentualne ślady smaru na nich. Jeśli dojdzie do uszkodzenia osłon, mogą pojawić się oznaki zużycia przegubów, np. terkotanie przy skręcaniu.

Cudowne środki i doraźne naprawy – to nie działa!

Wysokotemperaturowa pasta silikonowa, do uszczelniania silnika albo skrzyni biegów? Kleje do sklejania pękniętych zbiorniczków? Taśma samowulkanizująca do pękniętych węży gumowych? Środki chemiczne, przeznaczone do uszczelniania układu kierowniczego? Proszek do uszczelniania chłodnic? To wszystko rozwiązania, które albo nie działają, albo działają w bardzo ograniczonym zakresie (przy minimalnych wyciekach). Można je zastosować co najwyżej tylko po to, aby bezpiecznie dojechać do warsztatu.

Jak postępować w przypadku wycieków?

Tymczasem koszty naprawy wcale nie muszą być wysokie. Czasami wystarczy tylko zamontować nowe uszczelnienia dobrej jakości.

Dzięki pomocy profesjonalistów z Motointegrator, Twój samochód znów będzie bezpieczny i w pełni sprawny!