Tempomat – co to jest, jak działa i jak go włączyć?

Spis treści:

1. Tempomat – co to jest? Wprowadzenie
2. Budowa i zasada działania tempomatu
3. Włączanie, wyłączanie i korzystanie z tempomatu
4. Adaptacyjny tempomat (ACC)
5. Tempomat w samochodach elektrycznych i hybrydowych
6. Bezpieczeństwo i przepisy drogowe
7. Tempomat – podsumowanie

Dowiedz się, jak włączyć tempomat, co to jest i kiedy warto z niego korzystać. Pamiętaj, że świadomość wad i zalet funkcji Twojego pojazdu przekłada się na większe bezpieczeństwo – co jest szczególnie ważne w trakcie jazdy, kiedy odpowiadasz za życie i zdrowie swoje, swoich pasażerów i pozostałych uczestników ruchu drogowego. Skorzystaj z wiedzy ekspertów Motointegrator.com i dołącz do grona świadomych kierowców. 

Tempomat – co to jest? Wprowadzenie

Prowadzenie pojazdów mechanicznych nie jest wcale prostym zadaniem, choć ze względu na przyzwyczajenia, często bagatelizujemy wagę tej czynności. Pokonywanie wielogodzinnych tras jest dla kierowców niezwykle wymagające. Warto więc wiedzieć, które funkcje pojazdu mogą Ci pomóc dostać się do punktu docelowego podróży w najwygodniejszy i najbezpieczniejszy sposób. W tekście opisujemy również, co to jest aktywny tempomat i dlaczego warto z niego korzystać. 

Co to jest tempomat?

Tempomat, znany również jako system kontroli prędkości (cruise control), to zaawansowana funkcja stosowana w samochodach, która umożliwia utrzymanie stałej prędkości bez konieczności ciągłego naciskania pedału gazu. Został wynaleziony przez inżyniera Ralpha Teetora w 1948 roku i od tamtej pory stał się powszechnym wyposażeniem w nowoczesnych samochodach. 

Tempomat to szczególnie przydatna funkcja podczas długich podróży – zwłaszcza na autostradach, gdzie umożliwia komfortową jazdę i może przyczynić się do zmniejszenia zmęczenia kierowcy, przy jednoczesnej oszczędności paliwa. Dodatkowo kierowca może w pełni skupić się na trasie i na tym, co dzieje się na drodze, nie obawiając się o przekraczanie dozwolonej prędkości (co szczególnie często zdarza się w momencie, w którym jazda autostradą staje się nużąca).

Zobacz także: Obowiązkowe wyposażenie samochodu – co obejmuje, co jeszcze warto mieć?

Dlaczego warto korzystać z tempomatu?

Korzystanie z tempomatu ma wiele zalet. Należą do nich m.in. takie aspekty jak:

• zwiększenie komfortu jazdy, 
• obniżenie zużycia paliwa,
• minimalizacja ryzyka przekroczenia dozwolonej prędkości.

Pamiętaj, że nie należy korzystać z tempomatu w każdej możliwej sytuacji. Jeśli warunki pogodowe pozostawiają wiele do życzenia, jedziesz trasą o dużym natężenie ruchu lub znajdujesz się w miejscu, w którym może występować duże ryzyko kontaktu z dziką zwierzyną, lepiej kontrolować w pełni pedał gazu. Ilość momentów, w których wymagana jest zmiana prędkości jazdy (np. podczas redukcji prędkości lub w trakcie wyprzedzania) może sprawić, że aktywacja tempomatu będzie zwyczajnie nieopłacalna i niewygodna. Używaj więc dostępnych funkcjonalności z głową i w sposób rozsądny. 

– Radzi ekspert Motointegrator.com.

Budowa i zasada działania tempomatu

Jak skonstruowany jest tempomat, jak działa i w jaki sposób utrzymuje prędkość? Jest to technologia, która na pierwszy rzut może wydawać się złożona, lecz proces jej pracy i schemat budowy są o wiele prostsze, niż mogłoby się wydawać.

Podstawowe elementy tempomatu

Główne elementy tempomatu to: 

• sterownik, 
• czujniki prędkości, 
• serwo napędowe, 
• układ kontroli. 

Sterownik odbiera sygnały z czujników prędkości i porównuje je z wartością ustawioną przez kierowcę. Jeśli prędkość jest niższa niż zadana, sterownik wysyła sygnał do serwa, które zwiększa dopływ paliwa, przyspieszając pojazd. W przypadku wykrycia zbyt dużej prędkości serwo zmniejsza dopływ paliwa, redukując prędkość.

Jak tempomat utrzymuje stałą prędkość?

Tempomat utrzymuje stałą prędkość, regulując ciśnienie w układzie przepustnicy. Sterownik, który ciągle monitoruje prędkość pojazdu, dostosowuje ciśnienie przepustnicy w zależności od różnicy pomiędzy aktualną i żądaną prędkością. W ten sposób tempomat utrzymuje stałą prędkość bez konieczności interwencji kierowcy.

Różnice pomiędzy klasycznym tempomatem a adaptacyjnym tempomatem

Klasyczny tempomat pozwala jedynie na utrzymanie stałej prędkości – niezależnie od warunków na drodze. Natomiast adaptacyjny tempomat (ACC), dzięki zaawansowanym czujnikom, potrafi dostosować prędkość do ruchu innych pojazdów, automatycznie hamując i przyspieszając w razie potrzeby. ACC zapewnia większy komfort i bezpieczeństwo jazdy.

Włączanie, wyłączanie i korzystanie z tempomatu

Warto wiedzieć, jak używać tempomatu – zwłaszcza gdy wiesz już, kiedy jego wsparcie jest nieocenione i może się przydać.

Włączanie i wyłączanie tempomatu

Jak włączyć tempomat? Kierowca musi nacisnąć odpowiedni przycisk (zwykle oznaczony symbolem tempomatu) znajdujący się na kierownicy lub desce rozdzielczej. Następnie, przy osiągnięciu żądanej prędkości, należy ustawić prędkość za pomocą przycisku „Set” lub pokrętła. Tempomat można wyłączyć poprzez naciśnięcie przycisku „Off” lub używając pedału hamulca i gazu.

Ustawianie prędkości i korzystanie z pamięci tempomatu

W większości pojazdów można zwiększać i zmniejszać ustawioną prędkość za pomocą przycisków „+” i „-” lub pokrętła, w które wyposażony jest tempomat. Niektóre samochody mają funkcję pamięci. Ta z kolei pozwala na zapisanie kilku prędkości, między którymi można łatwo przełączać się podczas jazdy.

Sytuacje, w których korzystanie z tempomatu jest niezalecane

Jak używać tempomatu w sposób bezpieczny? Nie powinien być on używany w warunkach ograniczonej widoczności, na mokrych, śliskich lub oblodzonych drogach, na terenie zabudowanym czy w ruchu miejskim. W takich sytuacjach niezbędne jest aktywne kontrolowanie prędkości przez kierowcę.

Adaptacyjny tempomat (ACC)

Co to jest aktywny tempomat, jak działa i czy jest on lepszy od standardowej technologii? Poznaj innowacyjne rozwiązania, które mają zmaksymalizować wygodę i bezpieczeństwo podróżowania – szczególnie dla kierowców zawodowych.

Jak działa adaptacyjny tempomat?

Adaptacyjny tempomat ACC wykorzystuje radary i/lub kamery do monitorowania odległości od pojazdów znajdujących się przed samochodem. W zależności od sytuacji na drodze dostosowuje on prędkość, automatycznie przyspieszając lub hamując, aby utrzymać bezpieczną odległość od innych uczestników ruchu.

Zalety i wady adaptacyjnego tempomatu

Adaptacyjny tempomat oferuje szereg zalet, takich jak większy komfort jazdy, mniejsze ryzyko kolizji oraz łatwość jazdy w zmiennych warunkach ruchu. Wadą ACC może być jego wyższa cena (dostępny jest on w o wiele nowszych pojazdach i często tych luksusowych, droższych w utrzymaniu), ograniczone możliwości działania w przypadku braku oznakowania jezdni czy możliwość wystąpienia fałszywych alarmów. 

Jako kierowca musisz zachować stałą czujność – nawet gdy posiadasz w aucie adaptacyjny tempomat. Co to oznacza w praktyce? Fakt dysponowania najnowszymi systemami wspierającymi kierowcę nie zwalnia Cię z odpowiedzialności. Nie można w pełni zaufać autonomii takiego tempomatu.

Sprawdź również: Tuning kierownicy w aucie. Wymiana, obszycie kierownicy i więcej

Ograniczenia adaptacyjnego tempomatu

Adaptacyjny tempomat może nie działać prawidłowo w przypadku: 

• słabej widoczności, 
• zanieczyszczenia czujników, 
• silnego nasłonecznienia,
• gdy inny pojazd nagle zmienia pas ruchu bez zachowania odpowiedniej odległości. 

Ponadto ACC może nie wykrywać wszystkich uczestników ruchu, takich jak piesi czy rowerzyści.

Tempomat w samochodach elektrycznych i hybrydowych

Auta hybrydowe i elektryczne stają się coraz bardziej powszechne. Ich obecność na drogach nie jest już dla nikogo zaskoczeniem. Jak w ich wypadku wygląda korzystanie z funkcji tempomatu i czy biorąc pod uwagę specyfikację uzupełniania energii w trakcie jazdy, wszystkie te funkcje nie kolidują ze sobą?

Specyfika tempomatu w samochodach elektrycznych

W samochodach elektrycznych tempomat działa na podobnej zasadzie co w pojazdach z silnikami spalinowymi, jednak zamiast kontrolować dopływ paliwa i stopień otwarcia przepustnicy, steruje mocą dostarczaną do silnika elektrycznego. Tempomat w samochodach elektrycznych może również współpracować z systemem rekuperacji energii, co pozwala na optymalne zarządzanie energią podczas jazdy, a w efekcie maksymalizuje on zasięg.

Co to jest system rekuperacji energii? Jest to system, który pozwala na odzyskiwanie energii kinetycznej podczas hamowania i przekształcanie jej w energię elektryczną. Ta z kolei może być wykorzystana do naładowania baterii. 

Zastosowanie tempomatu w samochodach hybrydowych

W samochodach hybrydowych tempomat może współpracować zarówno z silnikiem spalinowym, jak i elektrycznym. W zależności od modelu samochodu i trybu jazdy, tempomat może automatycznie przełączać się między silnikami, aby zoptymalizować zużycie paliwa i emisję spalin.

Bezpieczeństwo i przepisy drogowe

Obecnie tempomat w samochodzie to standard wyposażenia. Jednak jest to funkcja, z której należy korzystać rozsądnie. Przekonaj się o bezpieczeństwie stosowania tego systemu i dowiedz się, co na jego temat mówią przepisy drogowe.

Tempomat a bezpieczeństwo na drodze

Tempomat w samochodzie może przyczynić się do poprawy bezpieczeństwa na drodze, redukując ryzyko przekroczenia prędkości i zmniejszając zmęczenie kierowcy. Jednak korzystanie z tempomatu nie zwalnia kierowcy z obowiązku aktywnego obserwowania sytuacji na drodze i podejmowania decyzji w razie zagrożenia. 

Wiedząc też, co to jest aktywny tempomat, może wydawać Ci się, że system zrobi wszystko za Ciebie. Nie zareaguje on jednak w razie kontaktu z dziką zwierzyną czy zagrożenia spowodowanego warunkami pogodowymi. 

Jeśli więc chcesz korzystać z tempomatu w sposób bezpieczny, używaj go na drogach szybkiego ruchu, drogach ekspresowych i autostradach lub na prostych odcinkach dróg międzymiastowych – wyłącznie wtedy, gdy pozwalają na to warunki pogodowe. Deszcz, śnieg lub oblodzenie powierzchni drogi powinny być sygnałem ostrzegawczym, że należy wyłączyć tempomat i zachować maksymalną czujność.

Tempomat w świetle przepisów drogowych

W większości krajów (w tym w Polsce) korzystanie z tempomatu jest dozwolone. Kierowca musi jednak pamiętać, że jest odpowiedzialny za przestrzeganie przepisów drogowych i utrzymanie bezpiecznej prędkości. W niektórych krajach mogą obowiązywać dodatkowe ograniczenia lub wymogi dotyczące stosowania tempomatu. Jeżeli zatem planujesz wyjazd za granicę kraju i będziesz korzystać tam z auta, zapoznaj się z ich zasadami ruchu drogowego. 

Korzystanie z tempomatu nie jest również wytłumaczeniem przed organami ścigania w razie przekroczenia prędkości jazdy. Jeśli więc korzystasz z niego na prostych odcinkach drogi międzymiastowej, uważaj na znaki i odcinkowe przepisy ruchu drogowego.

Znajdź warsztaty wykonujące usługę montażu i naprawę tempomatu w swojej okolicy:

Tempomat – podsumowanie

Wiesz już, co to jest tempomat i jak on działa. Znasz zalety korzystania z niego i jego rodzaje – w tym klasyczny tempomat oraz adaptacyjny tempomat, który dostosowuje prędkość do ruchu innych pojazdów. Tempomat może być stosowany także w samochodach elektrycznych i hybrydowych, współpracując z systemem rekuperacji energii.

Tempomat jest jednym z kluczowych elementów systemów wspierających kierowcę (ADAS – Advanced Driver Assistance Systems) i będzie ewoluować wraz z postępem technologicznym. Już obecnie współpracuje z systemem autonomicznej jazdy w wielu współczesnych autach. W miarę jak samochody stają się coraz bardziej autonomiczne, tempomat będzie odgrywał coraz większą rolę w kierowaniu pojazdami, przyczyniając się do zwiększenia bezpieczeństwa i płynności ruchu drogowego.

Aby poruszanie się po drogach było bezpieczne, pamiętaj o tym, by regularnie sprawdzać stan techniczny swojego auta i w razie awarii korzystać z pomocy profesjonalistów. Za pomocą wyszukiwarki na stronie Motointegrator.com z łatwością znajdziesz odpowiedni warsztat samochodowy w Twojej okolicy.