Wysokie spalanie benzyny – przyczyny. Co może być powodem?

Spis treści:

• Dlaczego auto dużo pali?
• Prozaiczne przyczyny zwiększonego zużycia paliwa
• Zwiększone zużycie paliwa przez zaniedbania serwisowe
• Zwiększone zużycie paliwa spowodowane przez awarie i uszkodzenia
• Co zrobić, jeśli spalanie nagle wzrośnie?

Dlaczego auto dużo pali?

Ilość spalanego paliwa to jeden z podstawowych parametrów eksploatacyjnych kontrolowany przez kierowców. To przede wszystkim od niego zależą miesięczne koszty utrzymania auta. Chociaż od niedawna podawane przez producentów poziomy spalania, mierzone zgodnie z normą WLTP, są bliższe rzeczywistym wartościom niż przy wcześniejszej procedurze (NEDC), to w dalszym ciągu jest to wynik idealny, którego osiągnięcie jest bardzo trudne w warunkach realnej jazdy. 

Zużycie paliwa w samochodzie z silnikiem benzynowym zależne jest od wielu czynników. Silniki benzynowe mają stosunkowo niską sprawność, 35 do 40% (czyli 35-40% energii spalania przekłada się na ruch, reszta jest generowana jako ciepło). Im wyższa jest sprawność, tym mniej paliwa jest potrzebne do sprawnej jazdy. Dlatego też, silniki wysokoprężne, które mogą osiągać nawet ponad 50% sprawności, zużywają mniej paliwa od jednostek benzynowych. Parametr ten może się zmieniać w zależności od tego, w jakim stanie technicznym i jak obsługiwany jest silnik.

Na sprawność silnika wpływają między innymi: 

• drożność filtra powietrza; 
• jakość tankowanego paliwa; 
• jakość stosowanego oleju silnikowego;
• odpowiedni skład mieszanki paliwowo-powietrznej;
• założenia konstrukcyjne silnika (np. silnik z turbosprężarką ma wyższą sprawność, ponieważ część energii jest odzyskiwana).

Drugim istotnym czynnikiem są straty w układzie napędowym i opory ruchu. Pomiędzy silnikiem a kołami znajduje się sprzęgło, skrzynia biegów i mechanizm różnicowy. Są to przekładnie mechaniczne, które nigdy nie mają 100% sprawności. W większości samochodów na koła przenoszone jest 70-85% momentu obrotowego silnika. Uszkodzone łożyska, nieprawidłowo dobrany olej w przekładniach czy zużycie sprzęgła – to przykładowe powody wysokiego spalania benzyny wynikającego z niskiej sprawności układu napędowego. 

Na opory ruchu składają się opory toczenia i aerodynamiczne. Te pierwsze zależą przede wszystkim od parametrów opon i ciśnienia w ogumieniu. Drugie od kształtu karoserii i tego, jakie akcesoria na niej zamontujesz (bagażnik dachowy czy elementy tuningowe mogą znacząco zwiększyć opór powietrza). Wysokie zawirowania i opory generują też otwarte szyby boczne. 

Zużycie paliwa zależne jest również od stylu jazdy i od tego, w jakim terenie auto się porusza.

Zobacz także: Zwiększone spalanie Diesla – przyczyny. Sprawdź, co mogło się stać

Prozaiczne przyczyny zwiększonego zużycia paliwa

Czasami zwiększone zużycie paliwa to efekt drobnego uszkodzenia, zaniedbania serwisowego lub nieuwagi. Tego rodzaju problemy łatwo jest usunąć.

Jazda z włączonym układem klimatyzacji 

Klimatyzacja w ostatnich dwóch dekadach stawała się standardem w coraz szerszej gamie pojazdów. Obecnie nawet najtańsze auta na rynku, takich marek jak Dacia, Fiat czy Hyundai, są w nią wyposażone w każdej odmianie silnikowej. Zwłaszcza wiosną i latem mnóstwo osób korzysta z tego udogodnienia. 

Klimatyzacja w większości samochodów działa dzięki napędzanej paskiem osprzętu sprężarce (niektóre nowoczesne hybrydy wyposażone są w elektryczną sprężarkę). Gdy klimatyzacja jest włączona, obciąża ona silnik, co wpływa na to, ile benzyny na 100 km, będzie potrzebowało Twoje auto.

Spalanie może wzrosnąć w granicach od 0,5 do 4 l/100 km. Im mniejszy silnik, tym większe jego obciążenie przez pracującą sprężarkę. Spalanie będzie wyższe latem, gdy klimatyzacja będzie musiała pracować bardziej intensywnie. Wyłącz klimatyzację i sprawdź, czy spalanie wraca do właściwych wartości. 

Jazda z włączonym napędem na obie osie 

Często zdarza się posiadaczom modnych SUV, crossoverów i terenówek. W napęd 4×4 wyposażane są też niektóre limuzyny. W nowoczesnych autach napęd 4×4 załączany jest automatycznie – tylko w razie potrzeby. W pozostałych kierowca może go załączać sam. Warto sprawdzić, czy przypadkiem nasz silnik nie napędza niepotrzebnie dwóch osi.

Niskie ciśnienie w oponach

Nawet niewielki niedobór ciśnienia sprawia, że spalanie wzrasta. Niedobór powietrza w jednym z kół na poziomie do 0,2 bara powoduje, że spalanie wzrasta o minimum 1 proc. Przy 0,6 bara jest to już ok. 4 proc. Na jednym kole.

Obecnie nowe auta wyposażane są w układ kontroli ciśnienia w oponach TPMS, który powinien ostrzegać kierowcę o zbyt niskim ciśnieniu w oponach. W przypadku taniego układu pośredniego (bez nadajników, wykorzystującego czujniki prędkości obrotowej ABS) wskazania nie zawsze są dokładne. Wystarczy, że w dwóch oponach albo we wszystkich spadnie ciśnienie powietrza – i układ nie ostrzeże.

Co zrobić w tym przypadku? Po prostu sprawdzić ciśnienie w każdej z opon za pomocą ciśnieniomierza i w razie potrzeby dopompować opony do odpowiednich wartości.

Zmiana sposobu wykorzystania auta 

Samochód spala najmniej paliwa, jadąc poza miastem z ekonomiczną prędkością na wysokim biegu – np. 90 – 100 km/h na piątym lub szóstym biegu (wówczas kompakt z silnikiem 1.4 może zużyć średnio ok. 5 l/100 km). Im więcej jazdy po trasach, tym mniejsze spalanie. Jeśli nagle zmieni się sposób eksploatacji auta i zaczniemy przede wszystkim jeździć po mieście, spalanie znacząco wzrośnie. Na przykład Skoda Fabia 1.4 TSI według cyklu WLTP spala około 5 l/100 km. Przy jeździe typowo miejskiej, może ono wzrosnąć do 7-8 l.  

Zużycie paliwa jest też najwyższe w przypadku ciągłej jazdy po krótkich trasach, gdy silnik nie ma szansy osiągnąć temperatury roboczej. Wspomniana wcześniej Fabia, na trasie o długości 2 – 3 km może osiągnąć zużycie, które odpowiada nawet ponad 10 l/ 100 km.

Odwrotna sytuacja ma miejsce w nowych samochodach z turbodoładowanymi silnikami po downsizingu, takie jak 1.2 TSI/TFSI (koncern VW), 0,9 Tce (Renault/Nissan) czy 1.0 EcoBoost (Ford). Praktyka pokazała, że te wysilone, np. trzycylindrowe jednostki są oszczędne w mieście, ale zaczynają zużywać znacznie więcej paliwa przy dynamicznej jeździe po trasie. Spalanie może przekroczyć nawet 10 l/100 km. Wynika to z dużej podatności na opory aerodynamiczne, w samochodach gdzie moment obrotowy silnika jest stosunkowo niski. 

Dodatkowe poważne obciążenie samochodu albo poważne zwiększenie oporów 

Spalanie nie wzrośnie nam gwałtownie, gdy przewieziemy dodatkowego pasażera. Ale już przy maksymalnym obciążeniu auta (np. 420 – 450 kg w przypadku pojazdu kompaktowego) z pewnością zauważymy wzrost zużycia.

Z większym zużyciem paliwa musimy liczyć się wtedy, gdy wozimy duży bagażnik dachowy albo bagażnik z rowerami na dachu. To rozwiązanie powoduje silne zwiększenie oporów powietrza – a co za tym idzie, zwiększone zużycie paliwa.

Zwiększone zużycie paliwa przez zaniedbania serwisowe

Najczęściej duże zużycie paliwa, przyczyny ma w zaniedbaniach serwisowych. Opóźnianie przeglądu, oszczędności na materiałach eksploatacyjnych czy ignorowanie objawów awarii, szybko spowodują nagły wzrost spalania benzyny.

Niedrożny filtr powietrza 

Wlot powietrza do układu dolotowego w samochodzie osobowym, znajduje się najczęściej na wysokości ok. od 50 do 70 cm od poziomu drogi. Na tej wysokości unosi się najwięcej pyłów, w najbardziej zanieczyszczonych rejonach – do 50 mg/m sześc.

Zadaniem filtra powietrza jest zatrzymanie tych pyłów, aby nie dostały się do silnika. Filtry wykorzystują papier, włókninę, albo jeden i drugi materiał, do zatrzymywania pyłów. I co oczywiste, z czasem ulegają zanieczyszczeniu i się zapychają. Zwłaszcza podczas częstej eksploatacji w mieście. Zatkany filtr utrudnia dostęp powietrza do silnika, co obniża sprawność jednostki napędowej i powoduje zwiększone zużycie paliwa.

Filtr powinno się wymieniać raz na rok (albo raz na 15 tys. km przebiegu). Jeśli filtr jest wyraźnie zabrudzony – warto go wymienić.

Znajdź warsztaty wykonujące usługę wymiana filtra powietrza w swojej okolicy:

Dodatkowe opory w silniku

Mogą być spowodowane przez zastosowanie nieodpowiedniego oleju, zestarzenie się oleju, albo zbyt małą ilość oleju silnikowego. 

Jednym z podstawowych zadań oleju silnikowego jest zmniejszenie tarcia pomiędzy pracującymi ruchomymi i nieruchomymi częściami silnika. Gdy jest zbyt mało oleju w silniku – tarcie jest większe. Olej ulega utlenianiu, starzeniu, a poza tym zbiera zanieczyszczenia. Im starszy i gorszy olej w silniku, tym wyższa jego lepkość i olej coraz gorzej zachowuje się w wysokich temperaturach, co powoduje większe tarcie i większe spalanie.

Niskiej jakości lub mocno zużyty olej silnikowy, jest także bardziej wrażliwy na temperaturę zewnętrzną. Zimą może „gęstnieć” (zwiększać lepkość) i powodować znaczący opór dla obracającego się w nim wału korbowego. W takim przypadku nastąpi nagły wzrost spalania benzyny na zimnym silniku, ale po rozgrzaniu zużycie paliwa powinno spadać i się normować. 

Zwiększone straty w układzie napędowym

Stary olej przekładniowy w skrzyni biegów albo olej niewłaściwie dobrany, podobnie jak w przypadku oleju silnikowego, powoduje większe opory. Na opór pracy skrzyni biegów wpływa też stan łożysk, jeżeli są one zużyte, tarcie wewnętrzne jest większe i straty rosną. 

Bardzo często powody wysokiego spalania benzyny leżą w zużyciu sprzęgła. Mocno starta tarcza nie może być dociśnięta z wystarczającą siłą do koła zamachowego i dochodzi do częściowego uślizgu pomiędzy tymi elementami. Powoduje to, że część momentu obrotowego jest tracona, a dodatkowo silnik zwykle pracuje na wyższych obrotach, przy tej samej prędkości, co także wpływa na wzrost spalania. 

Zaniedbania serwisowe układu zapłonowego

Zużyte świece zapłonowe również zwiększają zużycie paliwa. Świece powinno się wymieniać tak, jak zaleci to producent auta (najczęściej co 60 tys. km przebiegu). Niesprawne świece powodują, że część cykli pracy nie przebiega poprawnie. Iskra ma zbyt małą energię lub w ogóle się nie pojawia. Wypadający zapłon powoduje, że duża ilość paliwa spływa do miski olejowej lub jest wysysana do wydechu, nie generując żadnej energii. To prowadzi nie tylko do zwiększonego chwilowego zużycia paliwa, ale także może wpływać na jakość oleju czy drożność układu wydechowego (benzyna zapycha katalizator). 

W samochodach ze starszym typem zapłonu wykorzystującym przewody zapłonowe (kable wysokiego napięcia) również ich stan ma wpływ na wysokość spalania. Podobnie jak świece, ich zużycie powoduje osłabienie lub zanikanie iskry i wypadanie zapłonów.

Źle ustawiona geometria kół 

Gdy koła nie są ustawione poprawnie, zwiększają się opory toczenia, co powoduje wyższe zużycia paliwa. Geometria kół może się przestawić w wyniku uderzenia kołem w przeszkodę czy krawędź dziury na drodze z wysoką prędkością. Objawem będzie zwykle nietypowe zachowanie samochodu w czasie pokonywania zakrętów i nierównomierne zużycie opon. Geometrię warto sprawdzić raz do roku, podczas standardowego przeglądu auta.

Zwiększone zużycie paliwa spowodowane przez awarie i uszkodzenia

Wysokie spalanie benzyny, przyczyny może mieć także w licznych awariach różnych układów, nie tylko silnika, ale także innych podzespołów samochodu. Pojazdy drogowe są układami złożonymi, w których wszystkie elementy wpływają na siebie wzajemnie, w mniejszym lub większym stopniu. To, ile benzyny na 100 km potrzebuje auto, może zmienić się z powodu uszkodzenia niemal dowolnego elementu, ale będzie zauważalny tylko w niektórych przypadkach.

Uszkodzone elementy układu hamulcowego 

Duże spalanie benzyny, może również zachodzić na skutek zablokowania któregoś z hamulców. Następuje to najczęściej w wyniku korozji. Ma ona dwie przyczyny, pierwszą jest uszkodzenie uszczelek na tłoczku, co powoduje przenikanie wody i powstawanie korozji.

Drugą jest zużycie płynu hamulcowego, który jest higroskopijny, co oznacza, że pochłania wodę z otoczenia. Z czasem ilość wody jest na tyle dużą, że zaczyna reagować z powierzchniami roboczymi. W takim przypadku spada też temperatura wrzenia płynu, co zmniejsza skuteczność hamulców. 

Zablokowanie hamulca powoduje, że w czasie jazdy powierzchnia robocza klocka hamulcowego trze przez cały czas o powierzchnię roboczą tarczy hamulcowej, powodując bardzo silny opór. W skrajnym przypadku może dojść do całkowitego zaciśnięcia się klocków na tarczy, co może doprowadzić do wypadku. W przypadku takiej awarii auto porusza się ospale i znacząco wzrasta zużycie paliwa. Do tego felga, przy której doszło do awarii, bardzo mocno się grzeje. Auto może też ściągać podczas hamowania. Płyn hamulcowy kontroluje się higrometrem raz do roku i należy go wymieniać co najmniej raz na 2 lata.

Zwiększone zużycie paliwa za sprawą uszkodzonego układu klimatyzacji 

Mimo że sprężarka jest napędzana przez pasek wieloklinowy, klimatyzacja ma bardzo małą wydajność, a zużycie paliwa znacząco wzrasta. Powodem może być uszkodzenie układu, zbyt mała ilość gazu chłodzącego, nieszczelności i zatkany filtr kabinowy.

Awarie układu zasilania paliwem

Awarie układu podawania benzyny są jednymi z bardziej oczywistych przyczyn wysokiego spalania. Jeżeli do silnika wpływa więcej paliwa niż to niezbędne, spalanie wzrasta. Konkretne awarie mogą być bardzo różnorodne.

W silnikach gaźnikowych zwykle wynikają z deregulacji lub zanieczyszczenia gaźnika. W układach z wtryskiem pośrednim (jedno lub wielopunktowym) zwykle dochodzi do awarii wtryskiwaczy (tzw. lanie) i układów sterowania (silniczka krokowego, czujników). 

W nowoczesnych silnikach z układem wtrysku bezpośredniego wtryskiwacze są bardzo precyzyjne, dzięki czemu łatwo je uszkodzić benzyną niskiej jakości czy przez zaniechanie wymiany filtra. Jednym z objawów ich niewłaściwej pracy jest zwiększone zużycie paliwa. Nowy wtryskiwacz do układu bezpośredniego wtrysku paliwa kosztuje kilkaset złotych. 

Przyczyną wysokiego spalania mogą być także, awarie sterownika wtryskiwaczy paliwa, który źle oblicza czas otwarcia wtryskiwaczy i przez to do cylindrów trafia zbyt duża dawka paliwa. Nowy sterownik wtrysku to zazwyczaj wydatek rzędu kilkuset złotych.

Awarie układu chłodzenia

By silnik szybciej osiągał temperaturę roboczą, po uruchomieniu chłodziwo krąży, nie przepływając przez chłodnicę. Jeżeli zawór termostatu pozostanie otwarty, obieg od początku obejmuje także ją, co powoduje, że silnik wolniej się nagrzewa, sterownik wzbogaca mieszankę, a spalanie nie przebiega optymalnie. 

Jednostki benzynowe są mniej wrażliwe na temperaturę pracy i szybciej osiągają temperaturę roboczą nawet w dużym obiegu niż silniki diesla, ale i tak może powodować to wysokie spalanie benzyny. Przyczyny w tym wypadku łatwo rozpoznać i usunąć. Jeżeli wąż pomiędzy puszką termostatu a chłodnicą staje się ciepły, mimo tego, że wskazówka na zegarze nie osiągnęła około 95 st. C, oznacza to stale otwarty zawór. 

Termostat kosztuje ok. 50 zł. Jego wymiana jest prosta. Dodatkowo powinno się usunąć stary i zastosować nowy płyn chłodniczy.

Innym powodem zwiększonego spalania, może być uszkodzony czujnik temperatury cieczy chłodzącej – przekazuje on niewłaściwe dane do sterownika silnika ECU. Jeśli czujnik podaje, że temperatura cieczy jest ciągle niska, komputer zwiększa dawkę paliwa (bogata mieszanka, stosowana do rozgrzania silnika). 

Ceny czujników zależne są od typu auta i zawierają się w przedziale od 15 do 400 zł. Najczęściej jednak czujnik do popularnego auta kosztuje kilkadziesiąt złotych.

Awarie układu zasilania powietrzem

Podobnie jak w przypadku układów zasilania paliwem, także nieprawidłowe dawkowanie powietrza może wpływać na wzrost zużycia paliwa. Jedną z częstszych przyczyn jest nieprawidłowa praca przepływomierza powietrza – czasem spowodowana zabrudzeniem czujnika, niekiedy uszkodzeniem mechanicznym (przerwany przewód, uszkodzony element pomiarowy). Może dojść także do awarii układu. 

Dane z przepływomierza, zamontowanego w układzie dolotowym silnika, przekazywane są do komputera ECU. Ten, na ich podstawie dobiera odpowiednie proporcje mieszanki paliwowo-powietrznej. Uszkodzony przepływomierz powoduje (między innymi) zwiększone zużycie paliwa na skutek zastosowania zbyt bogatej mieszanki. Awaria przepływomierza powinna być sygnalizowana zapaleniem się kontrolki check engine.

Przepływomierz powietrza kosztuje od 300 do 600 zł. Zanim zdecydujemy się na jego wymianę, warto spróbować go przeczyścić za pomocą specjalnego środka czyszczącego w sprayu. Wymiana przepływomierza jest bardzo prosta. Kosztuje od 50 zł wzwyż. 

Podobne objawy do awarii przepływomierza daje uszkodzenie czujnika położenia przepustnicy. Przekazuje do komputera ECU informację o położeniu klapy przepustnicy. Jest to kolejny parametr, który sterownik silnika bierze pod uwagę przy ustalaniu dawki paliwa. Gdy kierowca gwałtownie otwiera przepustnicę (wciskając pedał gazu), dawka benzyny musi być zwiększona. Objawy awarii czujnika to zwiększone zużycie paliwa, problemy z uruchomieniem silnika oraz szarpanie przy gwałtownym dodawaniu gazu.

Wysokie spalanie benzyny – przyczyny innego rodzaju

Uszkodzenie lub zużycie sondy lambda. Sonda przypomina wyglądem świecę zapłonową i jest umieszczona w układzie wydechowym (w nowszych autach stosuje się dwie). Jej zadaniem jest porównywanie zawartości tlenu w powietrzu do zawartości tlenu w spalinach. Informacje z sondy lambda wysyłane są do komputera ECU. Na ich podstawie komputer dobiera odpowiedni skład mieszanki paliwowo powietrznej. Na skutek uszkodzenia sondy, następuje zły dobór mieszanki – i nagły wzrost spalania. W przypadku jazdy po mieście – nawet o kilkadziesiąt procent.

Sonda może ulec zużyciu lub uszkodzeniu mechanicznemu, na przykład na skutek przerwania przewodu łączącego ją z komputerem. Awaria sondy powinna być sygnalizowana zapaleniem się kontrolki check engine.

Jeśli producent zastosował demontowany czujnik, to jego cena wynosi zazwyczaj mniej niż 50 zł. W niektórych autach czujnik jest zintegrowany z przepustnicą, wówczas trzeba wymienić cały podzespół. Orientacyjny koszt – 300 – 500 zł.

Poważne uszkodzenia powypadkowe. W przypadku niektórych bardzo poważnych uszkodzeń warsztat nie jest w stanie przywrócić pełnej sprawności technicznej samochodu, w którym doszło do przesunięcia mocowania elementów zawieszenia. Złe ustawienie mocowań wpływa na niewłaściwą pracę nadwozia i kół, powodując dodatkowe opory w czasie jazdy – i zwiększone spalanie.

Sprawdź również: Niższe spalanie, czyli jak oszczędzać paliwo? TOP 10 metod

Co zrobić, jeśli spalanie nagle wzrośnie?

Jeśli nie zapaliła się żadna kontrolka, warto sprawdzić ciśnienie w oponach, poziom oleju, wpływ włączonej klimatyzacji czy trybu jazdy. Jeżeli nie znajdziesz przyczyny, należy obserwować auto. Jeżeli przy kolejnych tankowaniach spalanie dalej będzie wysokie, należy sprawdzić wszystkie wyszczególnione powyżej problemy. 

Najlepiej poradzi sobie z tym profesjonalny warsztat i wykwalifikowany mechanik. By takiego znaleźć w swojej okolicy, najlepiej skorzystać z wyszukiwarki na Motointegrator.com!